پمپهای سیرکولاتور : تشریح انواع ، ساختمان ، نصب و راه اندازی
عملکرد پمپهای سانتریفوژ تا حدود زیادی بستگی به انتخاب و نصب صحیح آن دارد. برای حصول اطمینان از حداکثر کارایی پمپ و حداقل نیاز به تعمیر و نگهداری، انتخاب پمپ باید با ارائه اطلاعات صحیح، از طریق کاتالوگ سازنده صورت گیرد. بیشتر سازندگان پمپ، دانستنیهای لازم در خصوص پمپ تولیدی خود را در کاتالوگ و کتابچه راهنما ذکر میکنند. این اطلاعات شامل چگونگی نصب، راهاندازی، نگهداری و تعمیرات از پمپ مورد نظر میباشد. در این مقاله منتخبی از این گونه دانستنیها درباره پمپهای سیرکولاتور و
همچنین عیوب معمول و روشهای تعمیر پمپهای سیرکولاتور ذکر میگردد.
آنچه در این مقاله میخوانید
پمپهای سیرکولاتور
پمپهای سیرکولاتور از مکانیزم پمپهای گریز از مرکز (سانتریفوژ) برای به چرخش در آوردن آب در یک مدار بسته استفاده میکنند. موتور الکتریکی از طریق کوپلینگ یا به صورت مستقیم شفت پمپ را به چرخش در آورده و نیروی گریز از مرکز پروانه باعث سرعت گرفتن آب میگردد. پوسته حلزونی شکل پمپ، سرعت آب خروجی از پروانه را کاهش و فشار آن را افزایش میدهد. دو مشخصه اصلی پمپها مقدار فشار (ارتفاع یا هد) تولیدی آنها و نیز حجم آب عبوری از آنها (آبدهی یا دبی) است. عموماً هر چه مقدار سرعت چرخش موتور یا قطر پروانه پمپهای سیرکولاتور بیشتر باشد مقدار هد و دبی تولیدی آنها افزایش مییابد. در مدارهای بسته فشار تولیدی پمپ سیرکولاتور فقط صرف غلبه بر تلفات اصطکاکی لوله میشود و بدین لحاظ عوامل زیر با افزایش تلفات باعث میشوند نیاز به پمپ سیرکولاتوری بزرگتر و دارای هد بیشتر به وجود آید:
افزایش زبری لوله
طولانی بودن مدار چرخش
قطر کم لولهها
انواع پمپهای سیرکولاتور
برخی از پمپهای سیرکولاتور مورد استفاده در سیستم تأسیسات ساختمان عبارت است از:
پمپ چرخش آب گرم در مدار گرمایش ساختمان (شوفاژ، گرمایش کف و…)
پمپ برگشت آب گرم مصرفی ساختمان
پمپ فن کویل در سیستم سرمایش یا گرمایش
پمپ مدار برج خنک کننده
پمپ سیرکولاتور مبدلها
از نظر نحوه نصب روی خط لوله
پمپهای خطی: در این نوع پمپها دهانه ورودی و خروجی روبه روی هم و در راستای خط لوله قرار داشته و بدین لحاظ فضای کمی را به هنگام نصب اشغال میکنند. پمپهای با سایز کوچک میتوانند توسط لولهها مهار شده باشند ولی برای پمپهای بزرگ که وزن سنگینی دارند تکیه گاهی روی زمین تعبیه میشود.
پمپهای زمینی: در این مدل از پمپها مکش پمپ از انتها انجام شده و دهانه ورودی رو به بالا قرار دارد. معمولاً ظرفیت دبی و هد تولیدی پمپهای زمینی بالاتر از پمپهای خطی میباشد و بدین لحاظ در مدار سیرکولاسیون ساختمان های بزرگ نظیر مدار برج خنک کن کاربرد دارند.
از نظر ساختار داخلی
پمپهای سیرکولاتور دارای آب بند (گلنددار): در این نوع پمپها وجود یک آب بند مکانیکی مانع نشت آب از داخل پمپ به بیرون یا ورود آن به داخل موتور میشود. خنک کاری موتور این پمپها عموماً به کمک جریان هوای فن تعبیه شده در پشت موتور انجام میشود. اغلب پمپهای سیرکولاتور زمینی و مدل های خطی بزرگ از این نوع میباشند.
پمپهای سیرکولاتور بدون آب بند (گلندلس): موتور این مدل از سیرکولاتورها که عمدتا خطی میباشند، طوری طراحی شده که آب درون پمپ داخل روتور آنها چرخیده و باعث خنک کاری موتور میشود و بدین لحاظ به آنها روتور خیس Wet Rotor هم گفته میشود. محفظه فولادی که حاوی آب بوده و روتور را در خود جای داده از نفوذ آب به سمت سیم پیچ استاتور جلوگیری میکند. صدای تولیدی در این پمپها کمتر از مدل گلنددار بوده و عدم نیاز به آب بند باعث حذف مشکلات ناشی از نشتی شده است.
از نظر قابلیت تغییر سرعت دورانی
سیرکولاتورهای دور ثابت: عمدتاً گلنددار هستند و کنترلی روی سرعت چرخش موتور وجود ندارد. علاوه بر مصرف انرژی بالا، سروصدای نسبتاً زیادی داشته و نیاز به نگهداری و تعمیرات آنها بیشتر است.
سیرکولاتورهای سه سرعته: از طریق یک سلکتور سوئیچ یا روشی مشابه میتوان دور موتور را بین سه مقدار مختلف تغییر داد. به این ترتیب در صورتی که نیاز به دبی کامل وجود نداشت میتوان دور چرخش را پایین آورد و به این ترتیب علاوه بر کاهش صدای آب داخل لولهها، مصرف برق نیز کمتر خواهد شد.
سیرکولاتورهای هوشمند دور متغیر: این پمپها این امکان را خواهند داشت که با تغییر دور موتور مقدار فشار آب را با توجه به مقدار مصرف ثابت نمایند.
از نظر تعداد محفظه دوران
سیرکولاتورهای تک قلو: در این مدل که حالت معمول و استاندارد سیرکولاتورها است، یک پروانه داخل یک پوسته عملیات پمپاژ را انجام میدهد.
سیرکولاتورهای دوقلو: در این مدل دو پروانه به صورت موازی با هم داخل دو پوسته ای کار میکنند که دارای دهانه مکش و تخلیه مشترک است. پمپ دوم میتواند هم زمان با پمپ اول کار کند و یا ممکن است نقش پمپ رزرو را داشته باشد.
اجزای داخلی پمپهای سیرکولاتور
پروانه
پروانه پمپ با افزایش سرعت آب، نقش اصلی را در عملیات پمپاژ بر عهده دارد و معمولا از جنس چدن، استیل یا تکنوپلیمر است. هر پروانه بین 4 تا 7 پره دارد و جهت چرخش باید به گونهای باشد که عملیات پمپاژ با پشت قوس پرهها انجام پذیرد. آسیب دیدگیهای معمول پروانه شامل ایجاد رسوب روی پرهها، شل شدن پروانه روی شفت، شکستن یا اعوجاج پروانه باعث کاهش فشار و دبی تولیدی پمپ میشود.
پوسته
به شکل حلزونی بوده و معمولا از جنس چدن میباشد و آب خروجی از پروانه را به لوله تخلیه منتقل میکند. اتصال دهانه های ورود و خروج پوسته به خط لوله ممکن است به صورت فلنجی یا دندهای باشد. معمولاً فلشی که نشان دهنده جهت صحیح چرخش یا جهت صحیح عبور آب است روی پوسته وجود دارد.
ته نشین شدن رسوبات داخل پوسته پمپ باعث کاهش راندمان پمپ و در نتیجه کاهش هد و دبی میشود.
شفت
از جنس استیل بوده و پروانه روی آن نصب میشود.
در صورتی که شفت پمپ و موتور از هم جدا باشند توسط کوپلینگ بههم متصل میشوند. در سیرکولاتورهای گلندلس، شفت توخالی ساخته میشود تا امکان چرخش آب در داخل روتور فراهم گردد.
بیرینگ
برای حفظ موقعیت شفت و تحمل نیروهای وارده از بیرینگ استفاده میشود. در سیرکولاتورهای گلندلس بیرینگ شبیه یک بوش ساده بوده اما در پمپهای سیرکولاتور بزرگ از نوع ساچمه دار است.
آب بند مکانیکی(فیبر و فنر)
در پمپهای گلنددار، برای جلوگیری از نشتی از کناره شفت پمپ به محیط اطراف و به داخل موتور از آب بند مکانیکی استفاده میشود. این قطعه شامل دو بخش جدا از هم میشود که یکی از آنها که دارای فنر است روی شفت نصب شده و همراه آن می چرخد و بخش دیگر که ثابت است روی پوسته بخش آب بندی نصب میشود. هر دو بخش ثابت و دوار آب بند دارای یک سطح صیقلی هستند که روی هم قرار گرفته و از نشتی جلوگیری میکنند. از لاستیک یا ارُینگ به عنوان آب بند ثانویه استفاده میشود. جنس سطوح آب بندکننده معمولا از کربن یا سرامیک میباشد. خراش افتادن روی این سطوح یا شکستن آنها و یا آسیب دیدن آب بند ثانویه منجر به نشتی میشود که در این شرایط معمولا آب بند مکانیکی تعویض خواهد شد.
استاتور
استاتور عبارت از يک استوانه توخالی است که از کنار هم قرار گرفتن میگيرندی آهنی نازک، که نسبت بههم عايق هستند، ساخته شده است. در داخل اين استوانه شيارهايی تعبيه شده است که سيم پيچها درون آن قرار میگيرند. برای حفاظت سيم پيچ و میگيرندی استاتور، کل مجموعه در داخل يک پوسته قرار میگیرد. در سیرکولاتورهای گلنددار برای خنک کاری موتور از پروانه ای در پشت موتور استفاده میشود؛ در این حالت روی پوسته موتور تیغه های خنک کننده تعبیه شده است.
روتور
روتو موتورهای آسنکرون از جنس آهن و به شکل استوانه ای ساخته شده که بر روی شفت قرار گرفته است. در داخل اين استوانۀ توپر شيارهايی تعبيه شده که هادی های روتور در آن قرار می گيرد. در سیرکولاتورهای گلندلس روتور داخل یک محفظه فولادی قرار دارد تا آب موجود در این محفظه به استاتور وارد نشود.
کوپلینگ
برای اتصال شفت پمپ و موتور به یکدیگر از کوپلینگ استفاده میشود که عموماً از دو قسمت (هاب) جدا تشکیل شده است. سه روش برای انتقال حرکت چرخشی از شفت موتور به پروانه پمپ وجود دارد:
الف) كوپلينگ فنری وظيفه دارد حركت دوراني شفت الكتروموتور را به محور پمپ منتقل كند.
ب) یک کوپلینگ صلبا تصال دهنده شفتها به یکدیگر میباشد. پمپهای سیرکولاتور خطی بزرگ و سیرکولاتورهای زمینی از این روش استفاده میکنند.
ج) یک کوپلینگ انعطاف پذیر که ممکن است شامل قطعاتی لاستیکی باشد شفتها را به یکدیگر متصل میکند. از این روش در پمپهای سیرکولاتور زمینی استفاده میشود.
در برخی از مدل پمپهای زمینی از یک فاصله انداز بین دو هاب کوپلینگ استفاده شده است. طول این فاصله انداز به مقداری در نظر گرفته شده است که به هنگام نیاز به باز کردن پمپ از روی مدار، بدون جابهجا کردن موتور و حلزونی، میتوان پمپ را از شاسی جدا کرد و برای تعمیر انتقال داد.در تصویر زیر ساختمان پمپ زمینی را مشاهده مینمایید.
تعمیر پمپهای سیرکولاتور
تعويض كوپلينگ پمپ خطی
دستورکار
1 یک دستگاه پمپ خطی از انبار تحويل بگيريد.
2 در صورتي كه پمپ روی شبكه لولهکشی متصل است برق دستگاه را از تابلو قطع كنيد.
3 پيچهای اتصال الكتروموتور به پمپ را باز كنيد و در حالی که الکتروموتور را نگه داشتهاید، اقدام به بازکردن پیچ کوپلینگ به وسیله آچار آلن نمایید.
4 پیچ سمت دیگر کوپلینگ را باز کرده و کوپلینگ معیوب را خارج کنید.
5 كوپلينگ سالم را به درستي متصل كنيد.
6 پيچهای اتصال الكتروموتور به پمپ را ببنديد.
نكته ايمنی
باتوجه به وزن الكتروموتور در هنگام باز كردن دقت كنيد به زمين سقوط نكند.
جهت بازكردن الكتروموتورهای بزرگ حتماً از جرثقيل استفاده كنيد.
تعويض كوپلينگ پمپ زمينی
برابر دستوركار زير كوپلينگ پمپ زمينی را تعويض كنيد.
دستورکار
1 یک دستگاه پمپ زمينی از انبار تحويل بگيريد.
2 در صورتي كه پمپ روی شبكه لولهکشی متصل است برق دستگاه را از تابلو قطع كنيد.
3 پيچهای اتصال كوپلينگ الكتروموتور به پمپ را باز كنيد.
4 توسط آچار آلن كوپلينگ معيوب را از روی محور الكتروموتور و پمپ جدا كنيد.
5 كوپلينگ سالم را به درستي متصل كنيد.
6 پيچهای اتصال كوپلينگ الكتروموتور به پمپ را ببنديد.
توجه: هرگز مواد و لوازم مستهلك را در محيط رها نكنيد و در ظروف بازيافت قرار دهيد.
جداسازی قسمتهای مختلف پمپ سیرکولاتور گلندلس
دستور کار
1 پس از اطمینان از قطع بودن برق، پیچهای درب جعبه برق باز میشود.
2 اتصالات برق ورودی و خازن را باز نمایید.
3 پیچهای اتصال جعبه برق به موتور باز شده و جعبه برق از موتور جدا میشود.
4 موتور از پوسته پمپ به کمک باز کردن پیچهای اطراف موتور جدا میشود.
5 به کمک دو پیچ گوشتی محفظه استیل داخل استاتور که روتور را در بر گرفته بیرون کشیده میشود.
6 در صورتی که پروانه قابل جدا شدن از روی شفت باشد، با استفاده از یک خار بازكن پروانه را باز کنید.
7 قطعات باز شده را مجدداً بههم وصل كنيد.
موقع بازكردن اتصالات الكتریکی بايد دقت داشت آب به داخل جعبه برق نريزد تا در راهاندازی بعدی مشكلی به وجود نيايد.
جداسازی قسمت های مختلف پمپ سیرکولاتور گلنددار
دستور کار
1 ابتدا پيچ اتصال بين موتور و پمپ را با آچار مربوطه باز میكنيم.
2 كوپلينگ فنری را توسط آچار آلن جدا میكنيم.
3 پيچ ارتباطی بين پوسته و واسط را باز میكنيم.
4 واشر دور پروانه را برداشته و سپس پروانه را از جای خود خارج كنيد.
5 فيبر و فنر را خارج كرده و سپس قاب را خارج كنيد.
6 پيچهای بر روی شفت را باز كرده و شفت را بيرون بكشيد.
7 قطعات باز شده را مجدداً بههم وصل كنيد.
جداسازی قسمتهای مختلف پمپ سیرکولاتور زمینی
دستورکار
1 ابتدا اتصالات برق از جعبه برق موتور جدا میگردد.
2 با آچار مناسب پوسته حلزونی از بقیه قطعات باز میشود.
به کمک آچار مناسب پیچهای کوپلینگ باز میشود و کوپلینگ جدا میشود.
4 با فشار دست و به کمک یک پیچ گوشتی، آب بند مکانیکی از روی شفت خارج میشود.
5 برای باز کردن مهره سر شفت و بیرون آوردن پروانه، از آچار تسمه دار (فیلتر بازکن) یا آچار قفلی مناسب برای نگه داشتن پروانه یا شفت استفاده میشود.
6 درپوش پوسته و محفظه بیرینگ های موتور (در صورت وجود) جدا میشوند.
7 برای جدا کردن فن پشت موتور، ابتدا در پوش فن جدا شده و سپس خود فن بیرون کشیده میشود.
8 برای بیرون کشیدن روتور، ابتدا پیچهای اتصال درپوش به پوسته موتور باز شده و سپس روتور بیرون میآید.
9 برای جدا کردن بیرینگ ها و درپوش پوسته از پولی کش یا بیرینگ کش استفاده میشود.
تست موتورهای سه فاز
عیوب الکتریکی مختلف موتورهای سه فاز از جمله قطع شدن یکی از سیم پیچها، اتصال زمین سیم پیچ (نشتی) و اتصال کوتاه را میتوان به سادگی به کمک یک آوومتر شناسایی کرد.نحوه تشخيص سالم بودن موتور سه فاز
دستوركار
1 قبل از شروع به كار از قطع برق مطمئن شويد.
2 درب تخته كلم موتور را باز كنيد.
3 كابل برق متصل به تخته كلم را باز كنيد.
4 پل هاي (تسمه) مسی بين سر كلاف ها را باز كنيد.
5 آوومتر را در حالت اهم قرار دهيد.
6 یک سر اهم متر را روی پایه یک گذاشته و سر دیگر را به ترتیب روی پنج پایه دیگر قرار دهید. به جز یکی از پایهها مقدار مقاومت با بقیه پایهها باید بینهایت باشد.
مقدار مقاومت نشان داده شده در واقع مقدار مقاومت بین دو سر یکی از سیم پیچها میباشد.
7 اندازه گیری های پایه یک را برای پایههای دو و سه نیز انجام دهید. و مطمئن شوید مقاومت بین سیم پیچها بی نهایت است.
8 یکبار دیگر مقدار مقاومت پایههای یک تا سه را این بار با بدنه موتور اندازه گیری کنید. برای این کار یک سر اهم متر را روی هر کدام از پایهها و سر دیگر را روی قسمتی از بدنه که رنگ ندارد قرار دهید.
مقدار مقاومت در این حالت هم باید بینهایت باشد.
نکته
1 شما فقط بايد مقاومت كيساني بين سه جفت سر سيم مشاهده كنيد. (مقدار مقاومت بین دو سر هر سیم پیچ که در مرحله قبل خوانده شد نباید بیش از 10% با هم تفاوت داشته باشند.)
2 در صورت سالم بودن موتور هرگاه كي سيم اهم متر به بدنه و سر سيم ديگر به هر كي از سيم پيچهای تخته كلم وصل شود، اهم متر بايد بي نهايت را نشان دهد. (مقاومت بين پايه (سر سيم ها) و زمين اتصال باز يا بینهايت است)
تست موتورهای تک فاز
موتورهای تک فاز که معمولاً در سایزهای کوچک تر از سه فاز مورد استفاده قرار میگیرند از نظر مکانیکی هم در معرض آسیب فراوان هستند که برخی از آنها از شکل ظاهری موتور قابل تشخیص است. با این حال برای پی بردن به صحت کارکرد الکتریکی حتماً باید تست انجام شود و نمیتوان به ظاهر سالم موتور اکتفا نمود.نحوه تشخيص سالم بودن موتور تک فاز
دستورکار
1 قبل از شروع به كار از قطع برق مطمئن شويد.
2 در تخته كلم موتور را باز كنيد.
3 كابل برق متصل به تخته كلم را باز كنيد.
4 از نظر ظاهری کنترل کنید که موتور آثار شکستگی روی بدنه و پایهها نداشته باشد.
5 کنترل کنید که شفت موتور به سادگی و بدون صدا بچرخد و مشکلی از نظر بی رینگ ها نداشته باشد.
6 فن پشت موتور (در صورت وجود( را کنترل کنید تا سالم باشد.
7 سیم پیچ را از نظر اتصال کوتاه به بدنه تست نمایید. برای این کار یک سر اهم متر را روی بخشی از بدنه که رنگ ندارد و سر دیگر را روی سیم پیچ قرار دهید.
8 دو سر سیم پیچ را به کمک اهم متر تست کنید تا از سالم بودن سیم پیچ اطمینان حاصل نمایید.
9 تست خازن را انجام دهيد.
نکته ایمنی
1 مطمئن شوید که موتور از برق جدا شده است.
2 هرگز بدون دستکش کار به تجهیزات الکتریکی دست نزنید.
جدول عیبیابی پمپهای سیرکولاتور
نصب پمپهای سیرکولاتور
برای اطمینان از عملکرد صحیح، پمپ سیرکولاتور ترجیحاً در خط رفت دیگ و در حالتی که فشار منبع انبساط در ورودی آن اعمال میشود، نصب گردد. در صورتی که منبع انبساط در خروجی پمپ قرار گیرد، هد پمپ، فشاری منفی در بخش مکش ایجاد میکند که ممکن است مشکلاتی در عملکرد مدار ایجاد نماید.در صورت تعبیه شیر در دو سمت پمپ، به هنگام نیاز به تعمیر میتوان پمپ را ایزوله نموده و آن را جدا کرد بدون اینکه لازم باشد آب کل سیستم تخلیه گردد. وجود شیر یک طرفه از چرخش معکوس آب جلوگیری میکند.
به هنگام نصب پمپ سیرکولاتور باید دقت داشت جهت جریان در پمپ با فلش موجود روی پوسته پمپ یکسان باشد. بخاطر داشته باشید در موتورهای سه فاز اشتباه در اتصال کلاف های موتور به فازهای شبکه باعث معکوس چرخیدن موتور خواهد شد.
وجود هوا در آب باعث کاهش انتقال حرارت و افزایش خوردگی در مدار میشود. وجود یک شیر هواگیری (ایرونت) موجب کاهش مقدار هوا در سیستم لوله کشی و کارکرد مؤثرتر پمپ میگردد. هوا در مدار به چهار شکل دیده میشود:
1 بسته های ثابت هوا که موقع پر کردن سیستم به خاطر هواگیری نادرست به جای مانده است.
2 حباب های در حال حرکت با آب که در صورت پایین بودن سرعت آب از طریق ایرونت تخلیه میشود.
3 گازهای غیرمحلول و بسیار ریز در آب که به صورت ذرات ملکولی نامحلول در آب وجود دارد و باعث میشود رنگ آب کدر به نظر برسد. هر چه آب گرم تر و کم فشارتر باشد حجم کمتری از هوا را در خود حل خواهد کرد. بدین خاطر یک محل مناسب برای نصب ایرونت در خروجی دیگ و قبل از پمپ میباشد.
4 به دلیل اختلاف فشار دو طرف شیر یک طرفه و محبوس شدن حباب هوا در ورودی شیر یک طرفه، مناسب است یک شیر هواگیری کوچک در ورودی شیر یک طرفه و بلافاصله قبل از سوپاپ تعبیه گردد. وجود هوا در آب باعث کاهش انتقال حرارت و افزایش خوردگی در مدار میشود. وجود یک شیر هواگیری (ایرونت) موجب کاهش مقدار هوا در سیستم لوله کشی و کارکرد مؤثرتر پمپ میگردد.
هوا در مدار به چهار شکل دیده میشود:
1 بسته های ثابت هوا که موقع پر کردن سیستم به خاطر هواگیری نادرست به جای مانده است.
2 حباب های در حال حرکت با آب که در صورت پایین بودن سرعت آب از طریق ایرونت تخلیه میشود.
3 گازهای غیرمحلول و بسیار ریز در آب که به صورت ذرات ملکولی نامحلول در آب وجود دارد و باعث میشود رنگ آب کدر به نظر برسد. هر چه آب گرم تر و کم فشارتر باشد حجم کمتری از هوا را در خود حل خواهد کرد. بدین خاطر یک محل مناسب برای نصب ایرونت در خروجی دیگ و قبل از پمپ میباشد.
4 به دلیل اختلاف فشار دو طرف شیر یک طرفه و محبوس شدن حباب هوا در ورودی شیر یک طرفه، مناسب است یک شیر هواگیری کوچک در ورودی شیر یک طرفه و بلافاصله قبل از سوپاپ تعبیه گردد.پمپهای سیرکولاتور گلندلس که آب داخل روتور آنها می چرخد، نسبت به وجود ذرات جامد معلق در آب بسیار حساس هستند. از این رو مدار لوله کشی باید مجهز به صافی مناسب برای حذف این ذرات باشد. در فواصل زمانی مناسب باید نسبت به تمیز کردن صافی اقدام کرد تا افت فشار مضاعفی به پمپ وارد نشود.
به هنگام نصب صافی باید به جهت نصب صافی و جهت عبور آب دقت کافی داشت تا بتوان پس از مدتی ذرات را از داخل توری آن تخلیه نمود.در صورتی که اتصال پمپ به خط لوله از طریق فلنج انجام میگیرد، ابتدا دو سطح فلنج را کاملاً تمیز کرده و پس از قرار دادن واشر با قطر و ضخامت مناسب، طبق ترتیب زیر پیچها را ببندید.پیچهای فلنج ها نباید بیش از حد سفت شوند؛ در غیر این صورت ممکن است به شکستگی فلنج منجر شده و یا پیچها خاصیت الاستیک خود را از دست داده و سبب نشتی از آن محل شود. در صورت وجود گشتاورسنج توصیه میشود برای پیچهای 12M از گشتاور 40N/m و برای پیچهای 16M از گشتاور 95N/m استفاده شود.نصب پمپهای سیرکولاتور کوچک مانند سیرکولاتورهای گلندلس نباید به صورتی باشد که شفت پمپ در حالت عمودی قرار گیرد.برای جلوگیری از نفوذ آب به اتصالات برق بهتر است جعبه برق در قسمت پایین واقع نشده باشد.در صورت نیاز به تغییر موقعیت جعبه برق، میتوان با بازکردن پیچهای اتصال موتور و پمپ، پوسته موتور را چرخاند؛ بدون اینکه نیاز باشد پوسته سیرکولاتور از خط لوله جدا شود.در پمپهای سیرکولاتور گلنددار بهتر است قبل از پمپ، لولهای مستقیم با طول مناسب برای آرام شدن جریان آب وجود داشته باشد. طول این بخش نباید از پنج برابر قطر لوله کمتر باشد. شعاع زانویی قبل از پمپ هم نباید کم در نظر گرفته شود.اطلاعات موجود در پلاک موتور را به دقت کنترل نمایید. اتصال برق به موتور باید مطابق با دستورالعمل سازنده انجام شود. مطمئن شوید تجهیزات حفاظتی مورد نیاز (کنترل فاز، بی متال، کلید محافظ جان) در تابلو فرمان تعبیه شده است. در صورتی که موتور سه فاز است، ممکن است لازم باشد راهاندازی به صورت نرم یا به صورت دو ضرب (ستاره مثلث) انجام شود. به خاطر داشته باشید به هنگام اتصال ستاره، سرکلافهای U1, V1, W1 به شبکه سه فاز موجود (L1, L2, L3) متصل شده و انتهای کلاف ها (U2, V2, W2) بههم متصل میشوند. اما در اتصال مثلث ابتدا و انتهای کلاف های روبه رو بههم متصل میشوند.
راهاندازی پمپهای سیرکولاتور
اطلاعات درج شده در پلاک مشخصات پمپ سیرکولاتور را کنترل نمایید.
مطمئن شوید آب موجود در سیستم کاملاً تمیز است. وجود ذرات خارجی (به خصوص در راهاندازی اولیه) و املاح عمر پمپ و راندمان سیستم را کاهش میدهد.
سیستم را هواگیری نمایید.
از وجود صافی تمیز در ورودی پمپ اطمینان حاصل کنید.
شیر ورودی و خروجی را باز کنید.
پمپ را روشن نمایید.
در پمپهای سیرکولاتور بزرگ که دبی نسبتاً زیادی دارند، ترجیح بر آن است که پمپ در حالتی که شیر خروجی آن بسته است روشن شود. این امر باعث جلوگیری از ضربه آب (ضربه قوچ) در سیستم شده و مقدار آمپر راهاندازی موتور را کاهش میدهد. البته نباید پس از روشن شدن پمپ، شیر بسته بماند. کار کردن پمپ سیرکولاتور برای مدتی بیش از چند دقیقه ممکن است به افزایش بیش از حد دمای آب در داخل پمپ سیرکولاتور و آسیب رساندن به قطعات داخلی بینجامد.
پس از راهاندازی این موارد را کنترل نمایید.
مطمئن شوید پمپ می چرخد و گیرپاژ نیست.
نشتی از پمپ و اتصالات لوله وجود نداشته باشد.
پمپ سیرکولاتور صدای اضافه ای نداشته باشد.
پمپ سیرکولاتور لرزش بیش از حد نداشته باشد.
مقدار آمپر مصرفی الکتروموتور را به کمک یک آمپرمتر انبری اندازه گیری کرده و آن را با مقدار درج شده روی پلاک مشخصات مقایسه نمایید.
در صورت وجود فشارسنج قبل و بعد از پمپ مقدار هد تولیدی پمپ را در حالتی که شیر خروجی آن بسته است محاسبه کرده و آن را با مقدار پلاک مشخصات مقایسه نمایید. هد تولیدی پمپ سیرکولاتور ده برابر اختلاف فشار تولیدی آن (بر حسب بار) میباشد. به عنوان مثال در صورتی که فشار ورودی پمپ 2.1bar و فشار خروجی آن 3.2bar باشد، اختلاف فشار تولیدی پمپ 1.1bar و هد تولیدی پمپ 11m خواهد بود.
البته در صورتی که بین فشارسنج خروجی در ارتفاعی بالاتر از فشارسنج ورودی نصب شده باشد، اختلاف این ارتفاع به هد تولیدی پمپ اضافه میشود. به این ترتیب در شکل زیر هد تولیدی پمپ برابر 7.25m خواهد بود.
یکی از دلایل کافی نبودن فشار پمپ سیرکولاتور، جهت معکوس چرخش پروانه میباشد. برای کنترل جهت چرخش در موتورهایی که فن خنک کن در انتها دارند، میتوان جهت چرخش این فن را با جهت صحیح چرخش که با فلش روی پوسته پمپ نشان داده شده، مقایسه کرد. در سیرکولاتورهای گلندلس که خنک کاری موتور با آب انجام میشود، از نمایشگری مخصوص استفاده میشود که با نزدیک کردن آن به مرکز موتور جهت چرخش را نشان میدهد.در صورتی که پس از راهاندازی پمپهای سیرکولاتور تک فاز، موتور شروع به چرخیدن نکرد، احتمالا خازن داخل جعبه برق معیوب است. وظیفه این خازن کمک به راهاندازی اولیه موتور میباشد. برای کنترل عملکرد خازن پس از راهاندازی موتور با دست فن پشت موتور (در صورت وجود) را بچرخانید. اگر موتور شروع به چرخش کرد نشان دهنده آسیب دیدگی خازن است و باید نسبت به تعویض آن اقدام نمود.بسیاری از موتورهای الکتریکی تک فاز دارای یک محافظ حرارتی داخل استاتور میباشند که در صورت افزایش دمای داخل موتور اقدام به قطع جریان برق و خاموش کردن موتور مینماید.
در پمپهای سیرکولاتور برخی از عواملی که ممکن است باعث بالا رفتن دما و عمل کردن این رله شوند عبارت است از:
افزایش آمپر مصرفی موتور، گیرپاژ یا درگیر بودن روتور، دمای بالای آب در سیرکولاتورهای گلندلس یا انسداد مسیر چرخش آب داخل این موتورها، دمای بالای محیط در سیرکولاتورهایی که با هوا خنک میشوند و شوک الکتریکی.