خرابی و از کار افتادگی دستگاه‌ها در طول دوره بهره برداری از جمله مواردی است که لزوم توجه به تعمیر و نگهداری آنها بیش از پیش با اهمیت و مهم می‌باشد. در این مقاله به آشنایی با بخش‌های مختلف مشعل‌های گازوئیلی اعم از سوخت رسانی، هوا رسانی، اشتعال و کنترل و همچنین تعویض قطعات مشعل‌های گازوئیلی و راه‌اندازی آنها می‌پردازیم.

بخش‌های مختلف مشعل‌های گازوئیلی

يک مشعل گازوئیلی به پنج بخش زير تقسيم می‌گردد:

• کنترل
• سوخت رسانی
• مخلوط کننده هوا و گازوئیل
• هوارسانی
• اشتعال

سوخت رسانی

عیوب سیستم سوخت رسانی

در شكل زير مدار گردش سوخت در مشعل گازوئيليی نمايش داده شده است:جهت چرخش پمپ با توجه به طراحی مشعل ممکن است. چپ گرد یا راست گرد باشد که طبق استاندارد بین المللی با نگاه کردن به محور پمپ مشخص می‌شود، اگر در جهت عقربه‌های ساعت بچرخد چپ گرد و برعکس، راست گرد می‌باشد. در قانون قدیمی به جای نگاه کردن به محور پمپ برای تعیین راست گرد و چپ گرد به صفحه پمپ نگاه می‌کردند که هنوز هم در بازار ایران به این روش تعیین می‌شود. در این روش اگر از پشت مشعل به پمپ نگاه کنیم و پمپ سمت راست باشد، راست گرد و در غیر این صورت چپ گرد است.

تمیز کاری فیلتر پمپ گازوئیل و تنظیم فشار پمپ گازوئیل

1 شیرهای دستی قطع و وصل گازوئیل به مشعل را ببندید با بازکردن 4 عدد پیچ آلن درپوش پشت پمپ را جدا نمایید. 2 فیلتر پمپ را خارج نمایید. 3 فیلتر را به کمک فرچه مویی و به وسیله گازوئیل تمیز شست و شو دهید. 4 فیلتر تمیز شده را در جاي خود قرار دهید و از سالم بودن واشر آب بندی مطمئن شده سپس درپوش پمپ را ببنديد. 5 مشعل را روشن نمایید توسط آچار آلن پیچ قسمت فشار (P) روی درپوش پمپ را شل نمایید. تا هوا کاملاً خارج شود. 6 مشعل را روشن كنيد. 7 برای تنظيم فشار پيچ تنظيم را در جهت عقربه ساعت يا خلاف عقربه ساعت بچرخانيد. در جهت عقربه ساعت كاهش فشار و خلاف عقربه ساعت افزايش فشار ايجاد خواهد شد. 8 از دريچه شعله طول و کیفیت شعله را كنترل نماييد.

بازكردن درپوش پمپ و تميز كردن فيلتر

هواگيری پمپ

نکته: 1 از سالم بودن و جا افتادن صحیح واشربندی اطمینان حاصل فرمایید. 2 مراقب واشر آب بندی باشید تا در زمان باز و بسته كردن پاره نشود. 3 هرگز از آب برای شست وشوی پمپ استفاده نکنید.

انتخاب نازل

حداقل فشار پودر کردن گازوئیل پشت نازل 7bar یا 100psi است. قبل از نصب نازل روی مشعل همیشه آن را درون محفظه پلاستیکی تمیز مخصوص آن نگه دارید و هیچ‌گاه بدون محفظه آن را درون جعبه ابزار رها نکنید هنگام نصب نازل مسیرهای سوخت رسانی به آن را تمیز کنید و هیچ‌گاه از وسیله فلزی برای تمیزکردن آن استفاده نکنید.

تعیین ظرفيت نازل

مثال: برای یک مشعل (200000kcal/h (232kw با فشار پمپ 10bar نازل انتخاب کنید.با توجه به اینکه ارزش حرارتی گازوئیل 10200kcal/kg است بنابراین مصرف گازوئیل:

200000/10200=19.6kg/h

با توجه به جدول انتخاب نازل و فشار پمپ که برابر با 10bar است نازل 5.5gal/h تعیین می‌شود.

تشخیص و تعمیر و تعویض شیربرقی و فیلتر و پمپ گازوئیل

1 کلید برق مشعل را خاموش کنید و شیرهای گازوئیل را ببندید. 2 فشار سنج و خلأ سنج را در محل های مربوط روی پمپ (P) و (V) ببندید 3 کلید برق مشعل را روشن نموده و شیرهای گازوئیل را باز نمایید. 4 پمپ را از قسمت فشار (P) با شل کردن فشارسنج هواگیری نمایید. 5 فشار سنج را به مانند شكل متصل و فشار خروجی را اندازه‌گيری نماييد. فشار خروجی بايد بالای 7bar باشد. 6 پس از كنترل فشار پمپ جدول زير را كامل كنيد.

كنترل فشار مكش و رانش پمپ

جدول انتخاب نازل مصرف گازوئیل (kg/h) برای گازوئیل با وزن مخصوص 0.8kg/lit

بخش هوارسانی

عیوب سیستم هوارسانیعیوب مشترک سیستم سوخت رسانی و سیستم هوارسانی

بررسی و تمیزکردن ونتیلاتور

1 برق مشعل را قطع کنید. 2 سیم‌های الکتروموتور را از پایه رله جدا کنید. 3 به کمک آچار آلن، پیچ‌های نصب الکتروموتور به بدنه مشعل را خارج نمایند. 4 به کمک آچار آلن فن (ونتیلاتور) را ازمحور الکتروموتور خارج نمایند. 5 پره‌های ونتیلاتور را از لحاظ لقی بررسی نمایند. 6 در صورت وجود گرد و خاک و آشغال پره‌های ونتیلاتور را به کمک فرچه مویی تمیز نمایند. 7 در صورتی که امکان تمیزکردن ونتیلاتور توسط فرچه به لحاظ دوده گرفتن امکان پذیر نباشد به کمک گازوئیل پره‌های ونتیلاتور را تمیز نمایند. نکته: 1 دقت نمایید زائده‌هایی که روی پره‌ها جهت بالانس ونتیلاتور استفاده شده است جابه‌جا نشود. 2 برای تمیز کردن ونتیلاتور از فرچه مویی استفاده نمایید تا گرد و خاک از روی پره‌ها برطرف شود. با توجه به دور بالای ونتیلاتور بالانس بودن آن حائز اهمیت است و در موقع تعمیرات یا تمیزکردن مراقب باشید صدمه نبینید. 3 در هنگام سرویس دستگاه به سالم بودن شیشه رؤیت مشعل و محکم بودن درپوش بالایی در هنگام بهره برداری توجه کنید.

بررسی سالم بودن الكتروموتور

1 برق دستگاه را قطع كنيد. 2 سيم‌های موتور را از روی پايه رله باز كنيد. 3 با آوومتر سالم بودن سيم پيچ الكتروموتور را بررسی کنید 4 ظرفيت خازن موتور را با آوومتر اندازه‌گيری و از سالم بودن آن مطمئن شويد.

آزمایش خازن الکتروموتور

1 دو سر خازن را به یک آوومتر وصل کنید. 2 کلید آوومتر را روی میکروفاراد قرار دهید. 3 ظرفیت نوشته شده روی خازن را با مقدار اندازه گیری شده با توجه به رواداری آن مقایسه کنید. در صورت مطابقت خازن سالم است. 4 خازن را مطابق نقشه به سیم‌های الکتروموتور وصل کنید. 5 به کمک دو شاخه و سیم دو رشته کارکرد صحیح الکتروموتور را آزمایش نمایید.

بخش اشتعال

سرامیک‌های الکترود جرقه را از لحاظ سالم بودن و ترک نداشتن بررسی نمایید. ضمناً کابل و سر کابل جرقه را از لحاظ نشتی ولتاژ به بدنه بررسی کنید در صورت نشت ولتاژ، گازوئیل مشتعل نمی‌شود. الکترودهای جرقه نباید در مسیر پاشیدن گازوئیل قرار گیرد.

کنترل بخش اشتعال

1 لوله شعله مشعل را با شل کردن پیچ‌های مربوط از مشعل جدا کنید. 2 درپوش مشعل را به کمک پیچ‌های مربوط از مشعل جدا نمایند. 3 کابل های جرقه را از الکترود جرقه جدا نمایند. 4 به کمک آچارآلن پیچ بست نگهدارنده و الکترودها را باز نمایند. 5 الکترودهای جرقه را در جایی که نور کافی باشد از لحاظ سالم بودن سرامیک ها و ترک نداشتن بررسی نمایند. 6 به کمک سنباده نرم میله های جرقه را از دوده و جرم تمیز نمایند. 7 مراقب باشید که قسمت خم شده میله الکترود تغییر نکند.

آزمایش وایرها و ترانس

1 درپوش مشعل را از مشعل جدا کنید. 2 وایر را از مشعل خارج کنید. 3 ترانس جرقه را از مشعل جدا کنید. 4 روکش وایرها را کنترل کنید. 5 توسط آوومتر سالم بودن سیم پیچ ترانس را بررسی کنید.

تنظیم الکترودهای جرقه زن سرنازل

1 برق مشعل را قطع کرده و مشعل را از دیگ جدا نمایید. 2 لوله شعله را با شل کردن پیچ‌ها از سرمشعل خارج کنید. 3 پیچ بست الکترود را شل نموده (توسط آچار آلن) الکترودها را تنظیم نمایید سپس پیچ را محکم کنید.

باز كردن شعله پوش

باز كردن شعله پوش

تنظيم الكترودجرقه

فاصله استاندارد الكترودها نسبت به همديگر و نسبت به نازل

جدول عیب یابی بخش اشتعال

بخش مخلوط کننده

تنظیم شعله پخش کن

1 پیچ نگهدارنده شعله پخش کن به لوله اتصال نازل را شل نموده و شعله پخش کن را جابه‌جا نموده و به کمک شابلون زاویه (30 و 45 وذ60 و 80) درجه با توجه به زاویه نازل شعله پخش کن را طوری جابه‌جا کنید که مخروط گازوئیل به شعله پخش کن برخورد نکند. 2 با شل کردن مهره قفل کننده و مجموعه لوله اتصال نازل و شعله پخش کننده که بر روی بدنه مشعل واقع شده است موقعیت این مجموعه را جابه‌جا نموده و جدول صفحه بعد را پر نمایید.

بخش کنترل احتراق

بررسی سالم بودن قطعات برقی مشعل از پایه رله

1 یک سیم روکش دار 20 سانتی متر را که دو سر آن لخت شده است را جهت این بررسی انتخاب نمایید. 2 برق مشعل را قطع کرده و با بازکردن پیچ رله، آن را از پایه رله جدا کنید و سپس برق مشعل را وصل نمایید. 3 یک سر سیم را به پایه 9 و سر دیگر آن را مطابق ذیل به ترمینال‌های مختلف وصل کنید و از صحت کاركرد آنها مطمئن شوید. پایه 3 عملکرد ترانس جرقه، پایه 4 عملکرد الکتروموتور، پایه 5 عملکرد شیر برقی. نکات ایمنی: 1 قبل از هرگونه اقدام به سیم کشی و یا دسترسی به پایه رله، برق مشعل را قطع کنید. 2 قبل از جازدن و یا برداشتن رله از روی پایه رله، برق مشعل را قطع کنید. 3 توجه نماييد كه ترانسفورماتور جرقه به مدت بيش از 30 ثانيه در برق باقی نماند، زيرا خواهد سوخت.

آزمایش چشم الکتریکی هنگام کارکرد مشعل

1 مشعل را روی دیگ روشن نمایید به محض تشکیل شعله، چشم الکتریکی را از محل آن خارج نمایید و روی آن را با یک پارچه ضخیم بپوشانید. در این حالت دکمه قرمز روی رله روشن شده و مشعل به حالت راه اندازی مجدد در می‌آید. 2 مشعل را خاموش نموده و چشم الکتریکی را از محل آن خارج نمایید و در معرض نور مرئی قرار دهید و مشعل را روشن نمایید. در این حالت نیز دکمه قرمز رنگ روی رله روشن شده و مشعل به حالت راه اندازی مجدد در می‌آید. 3 هنگامی که مشعل در حالت کارکرد عادی است چشم الکتریکی را خارج نمایید و روی آن را با پارچه ضخیم بپوشانید. ترانس جرقه مجدد شروع به جرقه زنی می‌کند و دوره کاری مشعل مجدداً آغاز می‌شود. اگر هنگام تشکیل شعله روی چشم الکتریکی پوشیده باشد دکمه رله قرمز شده و مشعل به حالت راه اندازی مجدد در می‌آید.

خارج كردن چشم الكتريكی

پوشش چشم به‌وسيله يک پارچه

چشم الکتریکی را می‌توان به تنهایی به کمک یک اهم متر و نور لامپ و پارچه ضخیم آزمایش نمود بدین صورت که دو سر سیم را به اهم متر وصل نموده و اگر چشم فوتوسل در معرض نور لامپ قرار گیرد مقاومت آن کم می‌شود و در صورتی که آن را با پارچه ضخیم بپوشانیم مقاومت آن زیاد می‌شود.

جدول عیب یابی بخش کنترل

تعویض قطعات مشعل‌های گازوئیلی

قبل ازهرگونه تعویض قطعه برق اصلی مشعل را قطع و شیرهای مربوط به لوله های گازوئیل به مشعل را ببندید.سرویس دوره‌ای مشعل‌های گازوئیلی

1 گازوئیل ورودی به مشعل را قطع کنید. 2 برق ورودی مشعل را قطع کنید. 3 فتوسل (چشم الکترونیک) مشعل را خارج نموده و با یک پارچه خشک و تمیز پاک نمایید. 4 اتصال کابل های ترانس جرقه را باز کرده و بازدید نمایید. 5 شعله پوش و شعله پخش کن را باز و تمیز نمایید. 6 نازل و لوله های رابط را تمیز کنید. 7 الکترودهای جرقه را به دقت از لحاظ شکستگی سرامیک آنها بازدید نمایید و در جای خود قرار دهید و تنظیم نمایید. 8 فیلتر داخل پمپ را خارج کرده و به دقت تمیز نمایید. 9 کابل‌های برق و اتصالات را مجدداً به نحو مناسب متصل کنید. 10 رله را از محل خود خارج نمایید و پایانه های مربوطه را کیبار آچارکشی کرده و محکم نمایید. 11 ونتیلاتور یا بادزن را از محور الکتروموتور خارج نموده و آن را تمیز کنید. دقت کنید که به بالانس بودن این قطعه صدمه ای وارد نشود. 12 دیگ و دودکش را تمیز نمایید. (قبل از تمیزکردن از خنک بودن دیگ و دودکش اطمینان حاصل نمایید.

راه اندازی مشعل‌های گازوئیلی

1 اتصال برق ورودی و تنظیم آکوستات را انجام داده و شیرهای گازوئیل را باز نمایید. 2 کلید برق مشعل را در حالت روشن قرار دهید. 3 پمپ را هواگیری نمایند. 4 کلید برق مشعل را قطع نمایند. 5 فشار پمپ و هوا را تنظيم كنيد.

هنگام راه اندازی شروع راه اندازی مشعل، به هیچ عنوان پشت مشعل و دیگ قرار نگیرید.

در این مقاله بعدی که در ادامه‌ی این مقالیه می‌باشد، به آشنایی با بخش‌های مختلف مشعل‌های گازی اعم از سوخت رسانی، هوا رسانی،مخلوط کننده هوا و گاز، اشتعال و کنترل و همچنین تعویض قطعات مشعل‌های گازی و راه‌اندازی آنها می‌پردازیم.