مقایسه پکیج زمینی با موتورخانه

• مهدی علمی‌تبار
• آموزشی, چگونه سیستم های گرمایی
• دسامبر 10, 2023
• 29 نوامبر 2023

موتورخانه سیستم مرکزی انتقال گرما و سرما به داخل ساختمان است و اغلب در ساختمان‌های مرتفع چند طبقه و برج‌ها و آپارتمان‌های بزرگ کاربرد دارد. موتورخانه یکی از مهمترین بخش‌های گرمایشی در ساختمان‌های مختلف اعم از تجاری یا مسکونی محسوب می‌شود و کارکرد آن بایستی مدام چک شده و سیستم‌های آن بررسی گردد.
در این مکان که معمولاً در طبقات مستقل زیرین ساختمان تعبیه می‌شود کلیه تجهیزات گرمایشی سرمایشی ساختمان به صورت هماهنگ در کنار هم تعبیه شده است و وظیفه تامین آب گرم نیز بر عهده موتور خانه می‌باشد. در این اتاق لوله‌های زیادی هستند که آب گرم لازم برای استفاده در سیستم‌های گرمایشی داخل خانه را از خود عبور می‌دهند.

عملکرد موتورخانه چگونه است

در این نوع سیستم اغلب آب گرم لازم بر اثر سوخت گاز، نفت یا برق در دیگ‌های موتورخانه ایجاد می‌شود. مشعل آب گرم موجود در دیگ را فراهم می‌کند و سپس این آب گرم تولید شده از طریق لوله‌ها به سایر بخش‌های گرمایشی وارد می‌شود.
امروزه به جای سیستم موتورخانه مرکزی در اغلب ساختمان‌ها شاهد استفاده از سیستم رادیاتور و شوفاژ هستیم.

اجزای مختلف موتورخانه

• دیگ بخار: از مهمترین بخش‌ها دیگ‌های موتورخانه هستند که اغلب جنس آن‌ها از چدن می‌باشد و در صورت چدنی بودن به صورت پره‌ای هستند. این پره‌ها بوسیله یک دیگ جمع کن به هم متصل می‌شوند.
• مشعل: مشعل وسیله تولید آتش و در نتیجه تولید گرما در دیگ‌های چدنی است. مشعل‌ها که بوسیله سوخت‌های فسیلی کار می کنند درون دیگ را گرم کرده و زمانی که دمای آب گرم به ترموستات رسید مشعل خاموش خواهد شد.
• منبع برای آبگرمکن: هر موتورخانه ای نیازمند تجهیزاتی مانند مبدل و منابع آبگرمکن هم می باشد که جهت تولید آب گرم به کار میرود و می تواند از نوع دوجداره یا کوئل دار باشد.
• منبع بسطی(انبساطی): جهت کمک به تعادل مدارهای لوله کشی موتورخانه و داخل ساختمان از منبع انبساط باز یا بسته استفاده می‌شود.
• پمپ: حتما با سیستم کار پمپ‌ها آشنایی دارید این وسیله که انواع متنوعی هم دارد، وظیفه رساندن آب گرم تولید شده را به لوله ها دارد و فشار آب را افزایش می‌دهد. آب در لوله کشی با دمای بالاتر حرکت می‌کند و بعد از گرم کردن واحدها و از دست دادن دما به دیگ آبگرم مستقر در موتورخانه بر می‌گردد که این عملیات به کمک پمپ انجام می‌شود.
• لوله‌های نصبی میان اجزای موتورخانه: یکی دیگر از اجزای بسیار مهم موتورخانه لوله‌ها هستند که مثل آن‌ها بسیار اهمیت دارد‌ و به منزله رگ‌های ساختمان می‌باشند.
• کلکتور: از کلکتور برای تقسیم‌بندی لوله آب گرم استفاده می‌شود. همچنین به نگهداری و تعمیرات لوله‌های ساختمان کمک می‌کند.
• چیلرها: موتورخانه‌ها تنها به گرمایش ساختمان کمک نمی‌کنند بلکه در سیستم‌های سرمایشی هم دخالت دارند و چیلر برای این منظور به کار می‌رود. چیلر تا حدود ۴ الی ۸ درجه دمای آب را کاهش می‌دهد و آن را خنک می‌سازد و در واقع وظیفه کولر در خانه را انجام می‌دهد.
• سیستم کنترل هوشمند ساختمان و موتورخانه(BMS): این سیستم هوشمند با توجه به حرارت مورد نیاز ساختمان عمل می‌کند و با کمک سنسورهای داخل و خارج ساختمان استفاده می‌شود.
• شیر فلکه‌ها، کنتور و تابلوها: شیر فلکه بر سر لوله‌ها نصب می‌شود‌‌ و می‌توان آب را مسدود کرد. همچنین یک کنتور و تابلو برای تأمین برق موتور هم وجود دارد.

پکیج چیست

پکیج هم مانند موتورخانه عمل می‌کند. یعنی وظیفه تأمین گرمای منازل و مکان‌ها و همچنین تولید آب گرم مصرفی را دارد. پکیج به نسبت موتورخانه مزیت ها و معایبی هم دارد. اما در مجموع امروزه در بسیاری از ساختمان ها به جای سیستم موتورخانه از پکیج استفاده میشود.

بخش‌های مختلف پکیج

• برد پکیج: به منظور بررسی ورودی و خروجی‌های این دستگاه تعبیه شده و سیستم کامپیوتری است.

معرفی ورودی و خروجی پکیج دیواری

ورودی ها: دوشاخه برق، ترمیستورها(NTC) کلید حراتی، پتانسیومترها، کلید انتخاب فصل، سنسور شعله، فلوسوئیچ یا (کلید جریان)
خروجی ها: شیر ۳ طرفه، شیر گاز ورودی، پمپ سیرکولاسیون، برد جرقه، لامپ خطا برد جرقه یا همان ترانس جرقه: برق ۲۲۰ ولت شهری را به برق۱۲۰۰۰ ولت تبدیل می کند.

مزایای موتورخانه نسبت به پکیج

• موتورخانه تقریبا کم خطر تر از پکیج است چرا که به تنهایی در بخش زیرین ساختمان وجود دارد و کلیه تجهیزات آن هم در یکجا نصب شده است اما پکیج ها در هر واحدی جداگانه نصب می‌شوند.
• لازم نیست به صورت مداوم یا دوره‌های کوتاه مدت تجهیزات موتورخانه را بررسی و تعمیر نمود. استهلاک این تجهیزات عموما در دراز مدت اتفاق می‌افتد. بنابراین کمتر پیش می‌آید که آب گرم مصرفی نداشته باشید یا به مشکل از این بابت برخورد کنید.
• برای اینکه هزینه‌های یک ساختمان با واحد‌های زیاد کاهش یابد بهتر است از سیستم موتورخانه استفاده شود. که اگر تعداد واحدهای یک ساختمان بیشتر از سه تا باشند، مصرف انرژی به صرفه تر و اقتصادی تری خواهید داشت.
• از دیگر فواید داشتن یک موتورخانه مرکزی در ساختمان، اجرای دودکش متمرکز است. این مورد کمک می‌کند که هوای بیرون از منزل را جهت سوخت استفاده کنیدو مشکل کمبود اکسیژن هم نداشته باشید.
• ظرفیت حرارتی موتورخانه بسیار بالاتر از انواع دیگر تجهیزات گرمایشی است.
• خیلی از دستگاه‌های حرارتی مثل پکیج‌ها، بخشی از خانه را اشغال می‌کنند. اما با وجود یک سیستم موتورخانه ای، تمامی تجهیزات و ادوات در یک اتاق خارج از محیط خانه جمع می‌شوند و به این ترتیب فضای مفید خانه را اشغال نمی‌کنند.

معایب موتورخانه‌ها

• از اصلی‌ترین مشکلات مربوط به موتورخانه این است که باید حتما فضای خاصی را برای آن در نظر گرفت.
• اگر یکی از واحدهای ساختمان نیازمند بار حرارتی بیشتری باشد، این کار با تاخیر صورت خواهد گرفت. بنابراین اندکی صبوری به هنگام استفاده از موتورخانه لازم و ضروری است.
• باید به طور دائم از موتورخانه مراقبت کنید و هرگونه عیب و ایرادی را رصد کرده و به سرعت برطرف کنید. بنابراین کار سرایدار یا مسئول فنی ساختمان بیشتر خواهد شد.
• موتورخانه دارای ترموستات نیست پس قابلیت تنظیم دما وجود ندارد.
• از دیگر معایب مربوط به سیستم های موتورخانه‌ای این است که دیگ‌های حرارتی یا همان بویلرها، بعد از مدتی دچار رسوب می شوند. چرا که آب موجود در آن‌ها، دارای املاح معدنی زیادی است که پس از مدتی تبدیل به رسوبات می‌شوند و در نهایت دیگ را سوراخ می کنند و یا منجر به نشتی آن می‌شوند.
• در نهایت این که حق شارژ موتورخانه می‌تواند محل درگیری و بحث میان ساکنین واحدهای مختلف ساختمان باشد.
• دمای موتورخانه به صورت کلی تغییر می‌کند و ساکنین معمولا نمی‌توانند به تنهایی، تغییری در آن ایجاد کنند.

مزیت پکیج‌های زمینی

قبل از اشاره به مزیت‌های پکیج زمینی باید به طور کلی به این موضوع تاکید کنیم که خرید پکیج برای فضاهای بسیار بزرگ توصیه نمی‌شود و تمامی این مزایای اشاره شده در ذیل برای مواردی است که پکیج در جای خود و ساختمان متناسب تعبیه و نصب گردد. همچنین رسیدگی و بررسی دوره ای پکیج‌ها اهمیت زیادی دارد تا بتوانید برای مدت طولانی تری بدون ایجاد هیچگونه مشکل خاصی از مزیت های آن بهره مند شوید.

1. اولین مزیت پکیج در قیاس با موتورخانه این است که جای کمتری اشغال می کنند.
2. قابلیت تنظیم دما به دلخواه هر کدام از افراد منزل از مزیت‌های آن است. در صورتی که دمای موتورخانه به صورت کلی تغییر می‌کند و افراد باید تابع مجموعه واحدهای ساختمان باشند.
3. هم چنین نصب و تعمیر پکیج‌ها ساده تر و ارزان‌تر خواهد بود و دردسر تعمیرات موتورخانه را ندارد.
4. پکیج‌ها مانند موتورخانه سر و صدای زیادی ندارند و جریان آب داخل آن بدون سر و صدا خواهد بود اما بهترین جایگزین موتورخانه‌ها پکیج‌های زمینی هستند.
5. ایمنی پکیج‌های گرمایشی بسیار بالاست و می‌توان برای هر واحدی به صورت جداگانه نصب کرد.
6. پکیج‌های زمینی بسیار زیبا و قابل انطباق با دکوراسیون منازل هستند.
7. پکیج زمینی قابلیت اتصال به سیستم سونا و جکوزی را دارند.