چگونگی نصب مخزن آب گرم مصرفی

روشهاي تأمین آب گرم بهداشتي

آب گرم کن هاى مستقيم:

به دستگاههاي تأمین آبگرم مصرفي که آب در تماس مستقیم با سطح گرم کننده گرم ميشود، آب گرم کن مستقیم گويند.

آب گرم کن مخزنی:

آب گرم کن های مخزنی که معمولاً بصورت ايستاده تولید ميشوند را میتوان براساس نوع سوخت مصرفي به دو نوع گازی يا برقی تقسیم نمود؛ که در حجمهای 150،100و 200لیتری تولید میشوند.

نکته: ظرفیت آب گرم بايد متناسب با نوع کاربري ساختمان، تعداد سرويسهاي بهداشتي آن محاسبه شود. 
 ولي روش سرانگشتي آن براي ساختمان مسکوني براساس تعداد اتاق خواب در جدول زیر آورده شده است.

اجزای آب گرم مخزنی گازی

نام وسيله	شرح	شکل ظاهری
بدنه	از ورق فولادي رنگ شده ساخته ميشود که بین بدنه و مخزن داخلی يک فاصله هوايی ايجاد شده که گرمای مخزن به بیرون منتقل نشود. بدنه و مخزنو ديگر اجزا بر روی پايۀ آب گرم قرار ميگیرند.
کنترل گاز (رگولاتور گاز)	اين شیر قابلیت تنظیم دمای آب داخل مخزن را مطابق نظر مصرفکننده دارد که مجهز به دو ترموستات اولیه و ثانويه بوده که دمای آبگرم را ثابت نگه میدارد.
مجموعه پیلوت	به مجموعۀ شمعک، ترموکوپل و الکترودجرقهزن مجموعه پیلوت گفته میشود.
مشعل	از نوع مشعلهای اتمسفريک (اجاقی) بوده که معمولاً جنس آن از استیل است و توسط شیر کنترل گاز به همراه مجموعه پیلوت کنترل میگردد.
مخزن	مخزن در ظرفیت هاي مختلف ساخته شده و جنس آن عموماً از ورقهاي فولادی با روکش گالوانیزه است. در وسط مخزن برای عبور محصولات احتراق و افزايش سطح تبادل حرارتی از لوله میانی به ضخامت 4میلیمتر ضدزنگ استفاده شده است. برروی بدنه مخزن بوشنهايی برای ورودی آب شهر، خروجی آبگرم مصرفی و نصب شیر اطمینان، شیرتخلیه، شیرکنترل گاز و میله آند جوش داده شده است.
میله آند	از يـک مـیله مـنیزيم برای جلوگیری از پديده خوردگی (حفاظت کاتديک) در مخزن استفاده میشود.
کلاهک تعديل	بهمنظور رقیقسازی کاهش سرعت دود، پیشگیري از پسزدن آن و افزايش راندمان برروي آب گرم نصب ميگردد.

نکته:طبق مقررات ملي ساختمان محل نصب آب گرم بايد مجهز به يک کفشوي تخلیه فاضلاب باشد.
 

فاضلاب

فاضلاب عبارت است از پساب حاصل از آب مصرفي مربوط به مصارف بهداشتي، صنعتي و يا پساب بعضي از آبهاي سطحي.

انواع فاضلاب

فاضلابها، با توجه به منبع تولید و ويژگيهايي که دارند به سه گروه زير تقسیم ميشوند:

  لوله و فيتينگ شبكه فاضلاب

لوله های PVC:

ماده اصلي تشکیل دهنده اين لوله پليونیلکلرايد (PVC)ميباشدکه به صورت پودر سفید رنگ است. لوله هاي فاضلاب از نوع پيويسي سخت بوده و در دو نوع با جدار معمولي و جدار ضخیم تولید ميشوند و معمولاً در شاخه هاي 6 متري به بازار عرضه ميگردد.

فيتينگهاي PVC

اکثر لوله هاي مورد استفاده در لوله کشي ساختمانهاي مسکوني با اتصال چسبي (مخروطي) پیوند داده ميشوند و فیتینگ هاي مربوط به اين نوع اتصال بهصورت سرکاسه دار است.

چسبهاي  PVC

براي اتصال لوله هاي پي وي سي به يکديگر يا به فیتینگ ها از نوعي چسب مايع، که در بسته ها (تیوبهاي فشاري) يا قوطي هايي با حجم هاي متفاوت با توجه به نیاز قرار دارد، استفاده ميشود.

کار کارگاهی: اتصال لوله و فيتينگ PVC

با توجه به نقشه و دستور کار زير مدار لوله کشي فاضلاب را اجرا نمايید.

مراحل انجام كار:

1. 
   ابتدا طول حقیقي لولهها را از روي نقشه حساب کنید
2. پس از علامتگذاري روي لوله توسط کمان اره برش بزنید.
3. برابر نقشه اتصالات و لوله را به يکديگر متصل کنید .

نکات ایمنی:

 ـ به هنگام برشکاري از دستکش کار استفاده کنید.
ـ قبل از شروع کار از وجودکپسول آتشنشاني در محل مطمئن شويد. 

 کار کارگاهی: اتصال آب گرم کن مخزنی به سيستم لوله كشی و يک وسيله بهداشتی

ـ برابر نقشه کار، دستگاه آب گرم مخزنی گازی و يک وسیله بهداشتی را لولهکشی و نصب و راهاندازي نمايید.

میتوانید برابر نقشه کار زير بر روی يک سیستم لولهکشی شده آب گرم مخزنی و روشويی را نصب نمايید.

مراحل انجام كار:

الف) اتصال لوله كشي آب شهر به آب گرم کن مخزنی

1. شناسايي لولۀ آب ورودی (آب شهری ـ آب سرد)
2. شناسايي سر لولۀ خروجي و لوله ورودی (آبگرم مصرفی)
3. شیر يکطرفه درجهت جريان آب
4. نصب شیر فلکه و سیر تخلیه
5. نصب مهره ماسورهها
6. شیر اطمینان و تخلیه تا محل تخلیه کفشوی
7. دودکش و متعلقات آن
8. لوله کشی برابر نقشه

ب) نصب و اتصال لوله كشي آب گرم کن مخزنی به روشويی

1. نصب روشويی توسط بستهای نگهدارنده ديواری
2. قرارگیری آب سرد مصرفی در سمت راست وسیله بهداشتی
3. قرارگیری آبگرم مصرفی در سمت چپ وسیله بهداشتی
4. اتصال سیفون به روشويی و فاضلاب

ج)راه‌اندازي آب گرم کن مخزني

1. آب گرم را آبگیری کنید
2. طبق دستورالعمل سازنده آب گرم را روشن کنید
3. مسیر دودکش را بررسی کنید
4. شیر اطمینان را چک کنید
5. ازعملکرد صحیح شیر کنترل گاز و ترمومتر اطمینان حاصل کنید

نکات ایمنی

 ـ درحین کار از دستکش و کفش ايمنی استفاده کنید.
ـ برای انجام کار از ابزاری که اندازه آنها مناسب با کار است استفاده کنید.
ـ لوازم ضروری از لوازم غیرضروری تفکیک شده و وسايل غیرضروری از محیط کار دور نگه داشته شوند.
ـ ابزار را فقط برای انجام کاری که طراحی شده است بهکار ببريد.
ـ ابزار برقی را بهوسیله سیم آنها بلند يا حمل نکنید.
ـ ابزار کار خود را در محیط کارگاه رها نکنید.
ـ بعد از استفاده از ابزار، آن را تمیز کنید.

آب گرم لحظه ای (فوري یا دیواري)

اين آب گرمها آبگرم را به صورت لحظهای تولید نموده و با باز شدن شیر آبگرم، مشعل روشن و آبگرم تأمین میگردد. با توجه به حجم و وزن کم، اين نوع آب گرم ها بر روی ديوار نصب میشوند.

ظرفیت ذخیره و ساعتی آب گرم بايستی اندازهای انتخاب شود که پاسخگوی مصرف روزانه و حداکثر مصرف ساعتی آبگرم مصرفی مورد نیاز جمعیت ساکن ساختمان باشد. برای اين منظور زیر استفاده شود .

انواع آب گرم کن لحظه اي

اجزاي آب گرم كن لحظه اي

نام	شرح	تصویر
کلاهک تعديل	محصولات احتراق را با مخلوط کردن هوای اضافی رقیق نموده و همچنین در صورت ايجاد فشار منفی، هوای ورودی را از طريق کانالهای U شکل خود به طرفین هدايت مينمايد و مانع از خاموش شدن شعله میگردد.
کلید حرارتی	نوعی ترموستات تابع دما ( NTC ) است که هم بر روی کلاهک تعديل و هم بر روی مبدل نصب شده و در صورتی که دمای محل نصب از میزان تنظیم شده بیشتر گردد باعث بسته شدن مسیر گاز و خاموش شدن دستگاه میگردد.
مشعل	عمل احتراق در مشعل اتمسفريک آب گرم فوری انجام میگیرد. تعداد پره های مشعل نسبت به ظرفیت آب گرم متفاوت است.
مبدل	وظیفه گرم کردن آب بر اثر گرماي حاصل از اشتعال گاز را به عهده دارد. معمولاً اين مبدلها از جنس مس و به صورت صفحه و لوله میباشند.
رگولاتور آب	در ورودی آب به آب گرم فوری قرار دارد، که مستقل از تغییرات فشار آب، میزان دبی خروجی آب را در محدوده ثابتی نگه میدارد. هنگام باز شدن مسیر آبگرم مصرفی مسیر عبور گاز را باز کرده و موجب روشن شدن آب گرم میشود.
رگولاتور گاز	تأمین گاز مورد نیاز پیلوت و ورود گاز به نازلهای مشعل را به صورت تدريجی انجام میدهد.
بدنه (پشتی)	تمامی قطعات آب گرم بر روی صفحۀ فلزی پشتی به همراه پايه ديواری و کاور دستگاه قرار گرفته است.

کار کارگاهی:اتصال آب گرم کن لحظه اي به سيستم لوله كشی و يک وسيله بهداشتی

ـ برابر نقشه کار ارتباط سیستم لولهکشي ساختمان را بین يک دستگاه آب گرم لحظه اي و سینک ظرفشويي برقرار نمايید.

مراحل انجام كار:

الف) نصب آب گرم کن روى ديوار

1. قرارگیری صفحه نصب در ارتفاع مناسب
2. علامت گذاری سوراخ ها و انجام سوراخکاری
3. قرارگیری آب گرم کن روی صفحه نصب

ب) اتصال لوله كشي آب شهر به آب گرم كن

1. شناسايي سرلولۀ خروجي (آب گرم مصرفی)
2. نصب شیر يکطرفه در جهت جريان آب
3. شناسايي لولۀ آب ورودی (آب شهری ـ آب سرد)
4. نصب شیر فلکه
5. لوله کشی برابر نقشه
6. نصب شیلنگهای دوسر مهره

ج) اتصال لوله كشي آب گرم کن لحظه اي به وسيله بهداشتی

1. قرارگیری آب سرد مصرفی در سمت راست وسیله بهداشتی
2. قرارگیری آبگرم مصرفی در سمت چپ وسیله بهداشتی

د) راه اندازي آب گرم کن لحظه اي

1. آب گرم را آبگیری کنید.
2. طبق دستورالعمل سازنده آبگرم کن را روشن کنید.
3. مسیر دودکش را بررسی کنید.
4. شیر اطمینان را چک کنید.
5. از عملکرد صحیح شیر کنترل گاز و ترمومتر اطمینان حاصل کنید

آب گرم کن هاى غير مستقيم:

ساختمان هايی که مجهز به سیستم موتورخانه مرکزی هستند از اين مخازن استفاده می نمايند به طوریکه آبگرم تولید شده در ديگ علاوه بر تأمین گرمای مورد نیاز ساختمان گرماي اين دستگاهها را نیز تأمین میکنند.

انواع مخازن تهيه آب گرم

مخزن دوجداره

مخزن آبگرم در اين نوع دو جداره بوده و دارای استوانهای میانی و بیرونی است. در استوانه میانی که قطر آن کمتر و طول آن بیشتر از استوانه بیرونی است آب گرم مصرفی تولید و ذخیره میشود و در استوانه بیروني که قطر آن بیشتر و طول کمتري دارد آب سیستم گرمايش مرکزي جريان دارد .

محاسبۀ مقدار آبگرم مصرفی و حجم مخزن دوجداره

برای محاسبۀ مقدار آبگرم مصرفی از جدول مقدار آبگرم مصرفی نسبت به وسايل بهداشتی مختلف در ساختمانها برحسب لیتر در ساعت در دمای 60درجۀ سلسیوس استفاده میشود .

در ادامه با ذکر مثالی نحوه محاسبه مقدار آب گرم مصرفی توضیح داده می شود.

مثال:

مقدار آبگرم مصرفی و حجم مخزن آبگرم مناسب را برای يک مجتمع آپارتمانی 10واحدی که در هر واحد آن دو دستشويی و توالت (سرويس بهداشتی،) يک وان،
 يک دوش و يک سینک آشپزخانه (ظرفشويی) نصب شده است را محاسبه کنید.

پاسخ: با استفاده از جدول زير، مقدار مصرف ممکن به شرح زير محاسبه میشود.

اصول نصب مخزن دوجداره

نکات:

-نقشۀ استقرار دستگاههای موتورخانه، مشخصکنندۀ محل قرارگیری مخزن دو جداره است.

-مخزن دوجداره بايستی در ارتفاعی بالاتر ازکلکتور ديگ آبگرم نصب شود.

-با توجه به قطر خارجی مخزن دوجداره محل استقرار مخزن بايستی طوری باشد که برای تعمیرات و عايقکاری فضای مناسب وجود داشته باشد.

-هرگز مخزن بر روی مصالح ساختمانی مستقر نگردد (پوسیدگی، خوردگی و سوراخ خواهد شد.)

-مخزن را بايد به صورت کاملا افقی و تراز روی تکیهگاه قرار دهید.

کار کارگاهی: ساخت شاسی مخزن دوجداره

باتوجه به نقشه کار، زير سری و پايه مناسب بسازيد.

مراحل انجام كار:
الف) ساخت زیر سری

1. 1. وسایل و ابزار کار را از انبار تحویل بگیرید.
   2. به لباس کار و وسایل ایمنی مجهز شوید.
   3. از پروفیل به مقدار3/1 محیط مخزن داخلی به اضافه 30سانتیمتر برش بزنید.
   4. از پروفیل به مقدار 1/3محیط مخزن داخلی به اضافه 30سانتیمتر برش بزنید.

1. 1. فاصله میان دو علامتگذاری قبلی را به فاصلههای 5سانتیمتری علامتگذاری کنید.
   2. محلهای علامتگذاری شده را با استفاده از دستگاه پروفیل بر به اندازه 3/5سانتیمتر از پهنای پروفیل برش دهید.
   3. با استفاده از چکش فلزی پروفیل را همانند نقشه کار فرم دهید.
   4. بین شیارها را با خال جوش مقاوم ثابت کنید.

1. از پروفیل 4قطعۀ 15سانتیمتری برش داده و یک سر هر کدام را فارسیبر (گونیا) کنید.
2. محلهای فارسیبر شده را دو به دو با استفاده از گونیا جوشکاری نمایید.
3. گونیاها را با جوش به زیر سری متصل کنید.
4. طبق نقشه کار در محلهای مورد نیاز سوراخ 13میلیمتر ایجاد کنید.

ب) ساخت پایه

1. 1. اختلاف ارتفاع نصب مخزن تا کف موتورخانه را محاسبه نمایید.
   2. از پروفیل به اندازه ارتفاع بهدست آمده بهصورت یک سر فارسی بُر شده، دو برش دهید.
   3. از پروفیل به اندازه دو برابر قطر مخزن داخلی را بهصورت دوسر خلاف جهت یکدیگر فارسی برش دهید.
   4. محلهای فارسیبر شده را با استفاده از گونیا جوشکاری نمایید.
   5. پایۀ مخزن را به طور کاملاً عمود توسط پیچ و مهره و واشر تخت و واشر فنری12میلیمتری به زیر سری متصل کنید.

1. پس از اتمام جوشکاری قطعه کار را تمیز کنید و با سرنج برای جلوگیری از خوردگی بهطور کامل پوشش دهید.
2. با خم کردن میلگرد دو سر رزوه و توسط مهره و واشرهای فنری و تخت مخزن را بر روی شاسی مهار کنید.

نکته

-برای نصب مخازن افقی در ارتفاع معین، نصب زیرسری در زیر مخزن ضروری است.
-تمام اتصالات زیرسری فولادی جوشی است و ضخامت جوش دست کم باید 0/7برابر ضخامت دیوارۀ پروفیل فولادی باشد.
-زیرسری فولادی بعد از ساخت باید با پوشش مقاوم در برابر خوردگی محافظت شود.

استقرار مخزن دوجداره روی پایه

مخزن دوجداره را روی شاسی در کارگاه مستقر کنید.

مراحل انجام كار

1. محلاستقرار مخزن دوجداره و فواصل مجاز اطراف و ایمنی بالای مخزن دوجداره را بررسی نمایید.(دستگاه باید روی شاسی مسطح و مقاوم برای تحمل وزن در حال کار دستگاه و توزیع این وزن روی شاسی سوار شود، در ضمن شاسی زیر دستگاه بایستی از جنس زنگناپذیر باشد و فضای ایمنی اطراف مخزن دوجداره مطابق مبحث 14مقررات ملی ساختمان باشد.)
2. نصب مخزن دوجداره بایستی طبق دستورالعملهای سازنده صورت گیرد.
3. تسمه نخی را طبق دستورالعمل سازنده به مخزن دوجداره ببندید.
4. با اطمینان از صحت نصب تسمه نخی، دستگاه، بالا کشیده شده و بعد به سمت محل استقرار حرکت داده شود.
5. بعد از قرار گرفتن در محل نصب و تنظیم شاسی آن به آرامی پایین آورده شود.

 نکات ایمنی

-سیر حرکت مخزن دوجداره بررسی و موانع آن برداشته شود.
-چگونگی کار با جرثقیل را آموزش ببینید.
-قبل از انجام کار با جرثقیل حتماً از صحت و سالم بودن تسمه نخی مطمئن شوید.
 

اصول  لوله کشی  مخزن  دو جداره

1. لوله کشی ارتباطی بین دستگاهها، با رعایت مقررات فنی و زیبایی ظاهری کار (تجسم فضابندی با توجه به چهارچوب موتورخانه و مشورت با گروه کار) انجام گیرد.
2. لوله های مربوط به تخلیه، هواگیری و شیراطمینان تا 15سانتیمتری از کف موتورخانه ادامه یابد.
3. تا جایی که ممکن است لوله های افقی در ارتفاعی اجرا گردد که مانع از تردد افراد نشود.
4. لوله ها توسط بست مناسب مهار شوند.

پمپ  سیرکولاتور  برگشت آب گرم مصرفی

از آنجا که آبگرم ذخیره شده بصورت دائم مصرف نمیگردد و آبگرم در لوله دمای خود را از دست میدهد. برای جلوگیری از هدر رفتن آب از انتهای لولۀ آبگرم آخرین وسیله بهداشتی درخط، لولهای را به طرف مخزن دوجداره میکشند که به آن لوله برگشت آبگرم مصرفی گویند.

مراحل نصب مخزن دوجداره

وســایل و ابــزار کار مــورد نیــاز و لبــاسکار و وســایل ایمنــی و حفاظتــی را از انبـار تحویـل بگیریـد و برابـر توضیحـات داده شــده نصــب کنیــد.

آبگرم رفت

1. لوله رفت آبگرم دیگ را به قسمت بالای مخزن بیرونی متصل کنید.
2. برای تخلیۀ هوا میبایست بر روی لولۀ رفت آبگرم دیگ انشعاب سه راهی برای نصب لوله و شیر هواگیری ایجاد کرده و آن را تا نزدیک کف موتورخانه طبق استاندارد ادامه دهید.
3. حتمـاً از لولـه و اتصـالات فـولادی سـیاه اسـتفاده نماییـد.

آب گرم برگشت

1. لوله برگشت آبگرم دیگ را به قسمت پایین مخزن بیرونی و در جهت مخالف لولۀ رفت ارتباط دهید.
2. حتماً از لوله و اتصالات فولادی سیاه استفاده نمایید.

آب سرد شهری

1. لوله آب سرد را از قسمت پایین به مخزن میانی ارتباط دهید. لازم است در مسیر ورودی آب شهر از شیرفلکه، مهرۀ ماسوره و شیر یکطرفه استفاده کنید.
2. حتماً از لوله و اتصالات فولادی گالوانیزه استفاده نمایید.

آب گرم مصرفی

1. لولـه آب گـرم مصرفـی را بـه انشـعاب بـالای مخـزن میانـی و در جهـت مخالـف آب ورودی وصـل کنیـد.
2. حتمـاً از لولـه و اتصـالات فـولادی گالوانیـزه استفاده نمایید.

برگشت آب گرم مصرفی

لولۀ برگشت آبگرم مصرفی را به قسمت انشعاب موجود در عدسی مخزن میانی (سمت لولۀ آب سرد ورودی) ارتباط دهید و در مسیربرگشت آبگرم مصرفی از پمپ خطی و مدار بای پاس استفاده نمایید.

نکته:اصول نصب پمپ سیركولاتور
 براي نصب پمپهاي سیرکولاتور در مدار آبگرم بهداشتي از پمپهایي با ظرفیت کم استفاده ميشود.
 این پمپها از نوع گریز از مرکز و از نوع تک فاز است.
 به هنگام نصب این نوع پمپها باید توجه کنید که پمپ در مسیر جریان به مخزن بسته شود. معمولاً روي بدنه پمپ جهت اتصال صحیح با یک فلش نشان داده شده است.
 اتصالات و شیرآلات مورد نیاز جهت بستن پمپ در شکل زیر نشان داده شده است.

نکته: اصول نصب شیر اطمینان  شیر اطمینان مخازن دوجداره از نوع حساس به فشار و دما ميباشد که در بالاترین قسمت مخزن نصب ميگردد در بعضي مخازن محل مستقلي
 براي نصب آن پیشبیني گردیده اما در صورتيکه اتصال مستقل تعبیه نگردیده باشد با استفاده از یک سهراهي روي اتصال خروجي آبگرم مخزن نصب ميگردد. 
 تخلیه
 شیر تخلیه را به قسمت پایین مخزن میانی نصب کنید و همراه با لوله تخلیه شیر اطمینان تا نزدیک کف، لوله کشی نمایید.

آزمایش نشتی لوله كشی و مخزن دوجداره

پس از اتمام مراحل لوله کشي کلیه خطوط لوله کشي و مخزن دوجداره را برابر دستور کار آزمایش نمایید.
تجهیزات مورد نیاز را در جدول زیر وارد نموده و به هنرآموز مربوطه ارائه دهید .

برای آزمایش لوله كشی و مخزن دوجداره

1. شیرفلکۀ ورودی آب سرد شهری به مخزن آبگرم مصرفی (مخزن میانی) را باز کنید تا مطمئن شوید که پر شده است.
2. شیرفلکه های رفت و برگشت مخزن آبگرم (مخزن بیرونی) را از روی کلکتور به ترتیب باز کنید تا پر شود (از آبگیری کامل سیستم موتورخانه توسط مخزن انبساط اطمینان حاصل کنید.)
3. از محل پیشبینی شده بر روی لوله رفت (آبگرم از دیگ) هواگیری نمایید.
4. در زمان شروع پر کردن سیستم از آب، حتماً یک یا چند نفر از هنرجویان به آن کار نظارت مستمرداشته باشند تا اگر دستگاه و یا لوله و وصلکنندهها نشتی داشته باشند، بلافاصله آب سرد ورودی قطع شود و محل مورد ایراد تخلیه و ترمیم گردد و پس از آن، با تغذیۀ سیستم از آب، کار ادامه یابد.