نصب و راه‌اندازی انواع سختی گیر (قسمت دوم)
آنچه در این مقاله می‌خوانید
نصب و راه‌اندازی انواع سختی گیر
این مقاله در ادامه‌ی قسمت دوم مقاله‌ی پیشین با عنوان نصب و راه‌اندازی انواع سختی گیر (قسمت اول) می‌باشد.
سختی گیر
به پنج روش می‌توان سختی آب را کاهش داد:
زیرآب زنی (Blowdown)
زیرآب زنی عبارت است از خارج ساختن آب اشباع شده از مواد معلق و نمک‌های محلول از دیگ بخار که ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش برای کاهش سختی است. آبی که به این طریق از دیگ خارج می‌گردد به‌وسیله آب تغذیه جدید که دارای مواد محلول کمتر است تأمین می‌گردد. از این‌رو با داشتن مقدار معین و مشخص از زیر آب می‌توان از افزايش سختی موادی که باعث عدم عملكرد صحيح دیگ‌ها می‌گردند جلوگیری به‌عمل آورد و مقدار مواد معلق یا محلول را ثابت نگه داشت. در ضمن این روش در سیستم‌های بسته در معرض هوا نظیر برج خنک‌کن، با نام زیرکشی (Bleed Off) شناخته می‌شود.
نوعی سختی گیر مکانیکی بوده که رایج‌ترین انواع سختی گیر در صنعت است و تنها راه‌حل برای نرم کردن آب سخت، پاک کردن مواد معدنی کلسیم و منیزیم، از آب است. سختی گیرهای تبادل یونی، یون‌های سخت منفی و مثبت در آب سخت (کلسیم و منیزیم) را جذب و به‌جای آنها یون‌های سدیم مثبت و کلر منفی را جایگزین می‌کنند. بعد از اشباع شدن رزین‌ها به کمک آب نمک احیا می‌گردند.
سختی گیر پلی فسفات
از این سختی گیرها در ظرفیت‌های پایین استفاده می‌شود. کریستال‌های پلی فسفات (P2O5) معمولا در یک کارتریج (فشنگی) داخل ظرف شیشه‌ای قرار گرفته است. این روش شیمیایی با حل شدن پلی فسفات در آب مانع از تشکیل رسوب شده و مناسب مصارف خانگی با ظرفیت پایین است.
سختی گیر الکترومغناطیسی
این نوع سختی گیر با اعمال میدان مغناطیسی برابر شکل زیر آب عبوری از دستگاه را تحت تأثیر قرار داده و با اثر بر روی ذرات معلق و مولکول‌های CaCO3 موجود در آب خواص فیزیکی و الکتریکی آن را تغییر داده و آرایش خاصی را ایجاد می‌نماید.
اسمز معکوس (Reverse osmosis): گذرندگی
گذرندگی، فرایندی فیزیکی است که می‌توان از محلولی به کمک کی غشای نیمه تراوا حلال تقریبا خالص تهیه کرد.
دیواره یاخته‌ها در گیاهان، روزنه‌هایی بسیار ریزی دارد که ذره‌های سازنده مواد می‌توانند از آن گذر نمایند. به گونه‌ای که این روزنه‌ها اجازه گذر به برخی از ذره‌ها و مولکول‌های کوچک مانند آب و یون‌ها را می‌دهند و از گذر مولکول‌های درشت‌تر جلوگیری می‌نمایند. این دیواره‌ها غشای نیمه تراوا (Memberane) نامیده می‌شوند.
به منظور تجسم این اثر، تصور کنید یک لوله U شکل با مقدار مساوی از آب در هر طرف، که توسط یک غشای نیمه تراوا از هم جدا شده باشند، ساخته شده است و غیرقابل نفوذ نسبت به مولکول شکر هستند.
حالا مقداری شکر به آب در یک طرف اضافه شود. ارتفاع ستون مایع در آن سمتی که شکر افزوده شده است افزایش و در طرف دیگر کاهش خواهد یافت. این فرایند تغییر ارتفاع تا زمانی ادامه خواهد داشت تا فشار آب و آب شکر در دو سمت ممبران برابر شوند.
اسمز معکوس نوعی تکنولوژی تصفیه و کاهش نمک‌های محلول در آب است که در آن از یک غشای نیمه تراوا استفاده می‌گردد تا ذرات بزرگ موجود در آب آشامیدنی جداسازی شوند. در اسمز معکوس از نیروی فشار برای غلبه بر فشار اسمزی استفاده می‌گردد. اسمز معکوس می‌تواند بسیاری از انواع مولکول‌ها، یون‌ها و همچنین باکتری ها را از محلول حذف کند و در فرايندهای صنعتی و همچنین در تولید آب آشامیدنی کارایی زیادی دارد. دراين روش حل شونده (ناخالصی ها) در یک سوی تحت فشار غشا باقی مانده و حلال خالص (آب) به سمت دیگر رانده می‌شود. این غشا نبایستی اجازه عبور مولکول‌ها یا یون‌های بزرگ را از درون منافذ (سوراخ‌ها) بدهد، اما بایستی نفوذ اجزای کوچک‌تر محلول (از قبیل خود حلال) را فراهم نماید.
ساختمان یک سختی گیر اسمز معکوس خانگی شامل اجزای زير است:
مراحل تصفیه و عملکرد سیستم اسمز معکوس
فیلترهای مورد استفاده در مدل های مختلف متفاوت است، در جدول زیر با انواع فيلترهای مورد استفاده در سیستم اسمز معکوس تصفیه خانگی آشنا می‌شويد:
روش نصب و راه اندازی دستگاه اسمز معکوس
مرحله اول: نصب شير برداشت
1 یک سوراخ با قطر 11mm روی سينک در محل مناسب ايجاد كنيد. اين عمل را در سه مرحله با مته‌های 5 و 8 و 11 انجام دهيد.
2 شير برداشت را روی سينک نصب كنيد و اتصالات و واشرهای آن را به خوبی محكم كنيد.
در صورت تمایل می‌توان با استفاده از قطعه L شکل که در بسته‌بندی دستگاه وجود دارد، شیر برداشت را روی دیوار نیز نصب کرد.
مرحله دوم: گرفتن انشعاب آب ورودی به دستگاه
1 آب ورودی ساختمان را قطع كنيد.
2 شير پيسوار آب سرد زير سينک را باز كنيد.
3 سه راهی انشعاب آب ورودی را به لوله آب سرد متصل كنيد.
4 شير پيسوار را به سه راهی انشعاب آب ورودی متصل كنيد.
5 شير ورودی آب را به سه راهی متصل و آن را در حالت بسته قرار دهيد.
مرحله سوم: تعبیه خروجی فاضلاب دستگاه
1 یک سوراخ با مته 5 روی لوله فاضلاب زير سينک (يا هر لوله فاضلاب ديگر كه در دسترس است) ايجاد كنيد.
2 بست فاضلاب را روی لوله فاضلاب سوار كرده و پیچ و مهره‌های آن را محکم کنید.
مرحله چهارم: نصب دستگاه
1 دستگاه آب تصفیه کن را در محل مناسبی که برای آن در نظر گرفته‌اید قرار دهید.
2 منبع ذخیره آب را در محل مناسب قرار دهيد. پایه مخزن آب را نیز برای ثابت نگهداشتن مخزن زیر آن قرار دهید.
3 رزوه‌های ورودی مخزن را به وسيله نوار تفلون، نوار پيچی كنيد.
4 شير قطع سريع مخزن را به ورودی مخزن متصل كنيد. برای محكم كردن شير در محل خود به هيچ وجه از آچار استفاده نكنيد.
5 پوشش پلاستیکی كارتريج‌های اليافی و كربنی را برداشته و هر فيلتر را در هوزينگ (محفظه) خود قرار دهيد.
6 اطمينان حاصل كنيد كه هوزينگ‌ها به خوبی محكم شده‌اند.
7 ممبران RO را از پوشش پلاستیکی خود خارج كرده و آن را در محفظه مخصوص خود قرار دهيد. توجه كنيد كه ممبران از طرفی كه دارای دو عدد
واشر لاستیکی است وارد محفظه می‌شود.
8 درپوش هوزينگ ممبران RO را به‌خوبی محكم كنيد.
9 در صورت وجود فیلتر ماورای بنفش بعد از خروج فیلتر املاح و قلیایی نصب نمایید.
 |
 |
 |
مرحله پنجم: نصب شیلنگ های دستگاه
1 شيلنگ آبی رنگ (در صورت نبود از شیلنگ سفید) را از یک طرف به شير ورودی و از طرف ديگر به مرحله اول دستگاه تصفیه آب خانگی متصل نماييد. اطمينان حاصل كنيد كه شيلنگ در اتصالات كاملاً قفل شده است.
2 شيلنگ سياه رنگ (در صورت نبود از شیلنگ سفید) را از یک طرف به محدود كننده جريان فاضلاب و از طرف ديگر به بست فاضلاب متصل كنيد.
3 شيلنگ سفيد را از یک طرف به خروجی فيلتر كربن نهايی و از طرف ديگر به شير برداشت روی سينک متصل كنيد.
4 شيلنگ نارنجی رنگ (در صورت نبود از شیلنگ سفید) را از یک طرف به سه راهی ورودی كربن نهايی و از طرف ديگر به شير قطع سريع روی مخزن متصل كنيد.
مرحله ششم: راه اندازی و تست دستگاه
1 برای حصول اطمينان از وجود كارتريج‌ها در محفظه‌ها تمامی محفظه‌ها را كنترل كنيد.
2 شير روی مخزن را بسته و باد منبع را به وسيله گيج اندازه بگيريد. فشار بايد بين 5 تا 10 PSI باشد در غير اين صورت باد مخزن را تنظیم کنید.
3 شير مخزن را باز كنيد.
4 دو شاخه را به برق متصل کنید.
5 محل اتصالات و شیلنگ‌های دستگاه تصفیه آب را با دقت كنترل كنيد. در صورت نشت آب از محل اتصالات نسبت به رفع آن اقدام كنيد.
6 پس از حصول اطمينان از كاركرد دستگاه اسمز معکوس تصفیه خانگی و بررسي تمامي نكات ذكر شده، صبر كنيد تا دستگاه آنقدر كار كند تا مخزن پر شده و پمپ خاموش شود. سپس دو شاخه را از برق كشيده و شير برداشت روي سينك را باز كنيد تا آب مخزن كاملا تخليه شود.
7 دو شاخه را مجدداً به برق متصل كنيد. دستگاه تصفیه آب خانگی آماده بهره برداری است.
توصیه‌های ایمنی:
1 هرگز در زمان بهره برداری و کارکرد روزانه، برق و آب ورودی دستگاه را قطع نکنید.
2 روند جریان و گردش آب در داخل دستگاه تصفیه آب، توسط کی پمپ قوی با فشار انجام می‌گیرد. لذا برای پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی در زمان عدم استفاده از دستگاه برای مدت بیش از 24 ساعت، حتماً شیر آب ورودی دستگاه و شیر منبع ذخیره آب را بسته و در صورت امکان جریان برق دستگاه را قطع نمایید.
3 درصورت مشاهده و بروز هرگونه مشکل و نشت آب در هر قسمت دستگاه و یا نقاط ورودی و خروجی، لطفاً بلافاصله شیر آب ورودی دستگاه و شیر منبع ذخیره آب را بسته، و در صورت امکان جریان برق دستگاه را قطع نمایید و به هنرآموز خود اطلاع دهید.
نکات زیست محیطی:
1 ورودی آب دستگاه می بایست به آب سرد متصل شده باشد. هرگز آب گرم بیش از 40 درجه سلسیوس وارد دستگاه نشود. آب داغ پس از ورود به دستگاه ضمن ضرر رساندن به بدن، سبب آسیب رساندن به فیلترها و باعث فرسودگی زود هنگام مخزن و پمپ دستگاه می‌گردد.
2 به دلیل داشتن پس آب تصفیه در مسیر خروج فاضلاب، سیفون قرار گیرد و از قرار دادن شیلنگ فاضلاب دستگاه به‌صورت مستقیم در لوله فاضلاب خودداری کنید.
3 با توجه به میزان بالای ایجاد فاضلاب و انرژی الکتریکی برای تولید آب تصفیه شده، در مصرف غیر آشامیدن و یا برای شست و شو از آب تصفیه شده پرهیز نمایید.
سختی گیر رزینی
ساختمان یک سختی‌گير رزينی شامل اجزای زير است:
انواع شیر چندراهه
1 شیر دستی
کليه مراحل توسط نگهدار انجام شده و بزرگترين مشکل شيرهای دستی در مکش نمک آنها است.
2 شیر چند راهه نیمه اتوماتیک (Solo Valve)
مطابق شکل اين شير چدنی بوده و به شيرهای چند راهه معروف‌اند و برای مخازن فلزی مورد استفاده قرار می‌گيرد، اين شير دارای شش محل اتصال بوده که به ترتيب:
INLET در مرکز لوله آب ورودی، OUT لوله آب خروجی، BRAINE لوله آب نمک، TOP به قسمت بالا و BOTTOM به قسمت پايين سختی‌گير متصل می‌شود و DRAIN نيز لوله تخليه است.
اين شير دارای اهرمی است که می‌تواند برروی يکی از حالت‌های سرويس (Run)، شستوشوی معکوس (back wash) و يا احيا (Regeneration) قرار بگيرد.
3 شیر چند راهه اتوماتیک
مطابق شکل اين شيرها دارای 5حالت عملکرد بوده و علاوه بر سه حالت سرويس، شستوشوی معکوس و احيا می‌توان حالت پرکن مخزن نمک و سيکل شستوشوی کند و سريع را نيز انجام دهد. 
انواع رزین
رزين (Resin) نوعی بسپار (Polymer) بوده که می‌تواند طبيعی و يا مصنوعی باشد. رزين‌های طبيعی از ترشح گياهان (صمغ) تشکيل شده است.
مخزن آب نمک
در کنار سختی‌گيرهای رزينی يک مخزن آب نمک قرار دارد که در آن مخلوطی از آب و بلورهای نمک قرار داده شده است و از اين آب نمک برای احيای
رزين بهره گرفته می‌شود.
معمولاً برای سختی‌گيرها از سنگ نمك استفاده می‌شود. نمک سخت مادۀ معدنی در درون زمين می‌باشد که دارای 98 تا 99 درصد از سديم کلريد است. ماندگاری اين نوع نمک در آب در حدود 0/5تا 1/5درصد است.
احیا
سختی‌گيرهای رزينی (سيکل سديم) بعد از مدتی انجام مبادله در مدار اشباع شده و می‌بايست توسط شست‌وشو با نمک (NaCl) مجدداً احيا شوند.
بهترين غلظت آب نمک برای احيای سختی‌گيرهای رزينی محلول %10 (100گرم در ليتر) است. غلظت‌های بيشتر و کمتر تأثير کمتری را در پی دارد. بدين ترتيب رزين دوباره خاصيت سختی‌گيری خود را باز می‌يابد.
سيکل شست‌وشو يا ساعت کاری يا بكواش بستگی به کاربرد ساختمان و تعداد ساعات کارکرد تجهيزات در شبانه روز دارد و ممکن است روزانه يا هفتگی باشد. از آنجا که سيکل شست‌وشو آب زيادی را هدر می‌دهد، بهتر است سيکل شست‌وشو طولانی‌تر باشد. برای مثال برای 8 ساعت کار در روز و اگر سيکل شست‌وشو هفتگی باشد با احتساب يک روز تعطيلی، ساعات شست‌وشو برابر با 48 ساعت در هفته خواهد بود.
مثال: سختی يک آب شور 400ppm می‌باشد. چنانچه ظرفيت آبدهی ۳00 ليتر بر ساعت و زمان شست‌وشو 72 ساعت در نظر گرفته شود ظرفيت سختی‌گير بايد چند گرين باشد؟ 
با توجه به جدول سختی‌گير TS150 مناسب است. 
برای مشاهده‌ی ادامه‌ی مقاله‌ی نصب و راه‌اندازی انواع سختی گیر اینجا کلیک کنید.
