لوله‌كشی موتورخانه گرمایی
جهت اجرای لوله کشی موتورخانه با ما تماس بگیرید: 02191301310
همانگونه که در سیستم بدن انسان اعضاء و بخش‌های مختلف توسط رگ‌ها و اعصاب به یکدیگر مرتبط می‌شوند، یک سیستم گرمایش مرکزی ساختمان نیز که دارای بخش‌های مختلفی مانند مخزن انبساط، مخزن آب گرم و تجهیزات پخش گرما می‌باشند توسط لوله به همدیگر مرتبط می‌شوند. در این مقاله به شرح جزئیات لوله کشی موتورخانه گرمایی می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
فرایند لوله کشی موتورخانه گرمایش مركزی
اصول نصب كلکتور
کلکتور باید به‌شکلی نصب شود که دسترسی به شیرها به آسانی میسر باشد و دماسنج‌ها و فشار سنج‌های روی آن کاملا در معرض دید مستقیم باشند.
کلکتور باید در محل خود کاملا تراز و شاقول نصب گردد.
انواع اتصالات در لوله کشی موتورخانه
با توجه به‌نوع، جنس و کاربرد لوله‌ها، انواع اتصالات در تأسیسات گرمایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وصاله‌های مورد استفاده در هریک از سیستم‌های لوله‌کشی از جنس، ضخامت جدار و نوع اتصال، باید برای کار با لوله‌های انتخاب شده و شرایط کار سیستم، مناسب باشند. به‌طوری که برای لوله‌های فولادی جنس وصاله‌ها از چدن چکش‌خوار با اتصال دنده‌ای و یا فولادی با اتصال دنده‌ای یا جوشی می‌باشد.
نصب كلکتور برگشت روی ديگ
با رعایت ایمنی و اصول فنی، کلکتور برگشت را مطابق نقشه روی دیگ نصب نمایید.
مراحل انجام كار
- ابتدا مغزی 2 اینچ را به قسمت خروجی دیگ متصل نمایید.
- مهره ماسوره 2 اینچ را از سمت نری به مغزی اتصال دهید.
- لوله 2 اینچ به طول 10 سانتیمتر را بریده و یک سمت آن را حدیده نموده و به سمت مادگی مهره ماسوره اتصال دهید.
- سمت دیگر لوله 2 اینچ را به یک عدد زانوی جوشی 2 اینچ بهصورت گونیا جوش دهید.
- کلکتور را توسط یک لوله 2 اینچ به طول 30 سانتیمتر به زانوی جوشی اتصال داده، به‌طوریکه کلکتور کاملا تراز قرار گیرد.
- شیر فلکه‌ها را به لوله‌های خروجی کلکتور ببندید.
- مهره ماسوره‌ها را توسط یک مغزی به شیر فلکه‌ها اتصال دهید.
سفت کردن بیش از حد مهره ماسوره باعث خرابی آن می‌شود.
مغزی و لوله‌ها را قبل از استفاده بررسی نمایید تا دو پهن نشده باشند.
قبل از نصب کلکتور داخل آن را حتماً تمیز کنید.
نصب پمپ و كلکتور رفت روی ديگ
با رعایت ایمنی و اصول فنی کلکتور رفت را بر روی دیگ نصب نمایید.
مراحل انجام كار
- ابتدا مغزی 2 اینچ را به قسمت خروجی دیگ متصل نمایید.
- مهره ماسوره 2 اینچ را از سمت نری به مغزی اتصال دهید.
- لوله 2 اینچ به طول مناسب بریده و یک سمت آن را حدیده نموده و به سمت مادگی مهره ماسوره اتصال دهید.
- سمت دیگر لوله 2 اینچ را به یک عدد سه راه جوشی 2 اینچ بهصورت گونیا جوش دهید.
- سمت دیگر یک راه را توسط یک قطعه لوله مطابق شکل به یک زانوی جوشی 2 اینچ متصل نمایید.
- مجموعه پمپ و خط بای پاس را مطابق نقشه به کلکتور وصل کنید. به‌طوری که کلکتور کاملا در وضعیت تراز قرار گیرد.
- شیر فلکه‌ها را به لوله‌های ورودی کلکتور ببندید.
- مهره ماسوره‌ها را توسط یک مغزی به شیر فلکه‌ها اتصال دهید.
- هنگام نصب پمپ توصیه‌های شرکت سازنده را مدنظر قرار دهید.
- دقت کنید قبل از نصب کلکتور داخل آن را تمیز کنید.
نصب پمپ و كلکتور برگشت روی ديگ
با رعایت ایمنی و اصول فنی کلکتور برگشت را بر روی دیگ نصب نمایید.
مراحل انجام كار
- ابتدا مغزی 2 اینچ را به قسمت خروجی دیگ متصل نمایید.
- مهره ماسوره 2 اینچ را از سمت نری به مغزی اتصال دهید.
- لوله 2 اینچ به طول مناسب بریده و یک سمت آن را حدیده نموده و به سمت مادگی مهره ماسوره اتصال دهید.
- سمت دیگر لوله 2 اینچ را به یک عدد سه راه جوشی 2 اینچ بهصورت گونیا جوش دهید.
- سمت دیگر یه راه را توسط یک قطعه لوله مطابق شکل به یک زانوی جوشی 2 اینچ متصل نمایید.
- مجموعه پمپ و خط بای پاس را مطابق نقشه به کلکتور وصل کنید، به‌طوری که کلکتور کاملا در وضعیت تراز قرار گیرد.
- شیر فلکه‌ها را به لوله‌های ورودی کلکتور ببندید.
- مهره ماسوره‌ها را توسط یک مغزی به شیر فلکه‌ها اتصال دهید.
- هنگام نصب پمپ توصیه‌های شرکت سازنده را مدنظر قرار دهید.
- دقت کنید قبل از نصب کلکتور داخل آن را تمیز کنید.
اجزای لوله کشی در موتورخانه 
انواع شیرفلکه‌ها 
وظیفه شیر در سیستم لوله کشی 
اتصالات باز شو
اتصال لوله به دستگاه‌ها باید از نوع اتصال بازشو باشند و در زیر هر یک از لوله‌های قائم اتصال بازشو باید پیشبینی شود.
اتصال بازشو باید همه‌جا قابل دسترسی باشد و مطلقاً نباید در داخل سقف، دیوار، کف،تیغه و دیگر مصالح ساختمانی پنهان شود.
نکات اجرايی در نصب اتصالات بازشو
اتصال دو فلنج مقابل باید با استفاده از پیچ و مهره فولادی، واشر فلزی و واشر آب‌بندی استاندارد صورت گیرد.
برای جفت شدن و اتصال کامل دو فلنج مقابل لازم است تعداد و اندازه پیچ و مهره فولادی، واشر و واشر آب‌بندی، متناسب با فشار، دما و جنس فلنج‌ها به طریقی انتخاب شود که اتصال در شرایط کاربر بدون نشت باقی بماند.
در مواردی که شیر یا سایر اجزای لوله‌کشی به قطر نامی 65 میلیمتر و بزرگتر، در لوله‌کشی فولادی، از نوع چدنی باشد، اگر چه جنس فلنج یک پارچه با بدنه شیر (یا سایر اجزا) چدنی است، فلنج مقابل آن باید فولادی و مخصوص اتصال جوشی انتخاب شود.
آب‌بندی فلنج بايد با رعايت نکات زير صورت گیرد:
فلنج‌ها باید طوری به لوله، یا دیگر اجزای لوله‌کشی، متصل شوند که سطح تماس دو فلنج مقابل هم کاملا عمود بر محور لوله باشند.
آب‌بندی این اتصال به کمک محکم کردن پیچ و مهره، که واشر را بین دو سطح تماس فلنج‌ها تحت فشار قرار می‌دهد، انجام ميگیرد.
محکم کردن پیچ و مهره باید طوری صورت گیرد که فشار روی همه نقاط سطح واشر بین دو سطح تماس فلنج‌ها به‌طور یکنواخت وارد شود، پیچ‌ها دو به دو و روبه‌روی هم بسته می‌شوند.
در سیستم گرمایی با آب گرم کننده و دمای پایین اتصال لوله‌های فولادی با قطر نامی 50 میلیمتر و کوچکتر از آن ممکن است از نوع دنده‌ای یا جوشی و اتصال لوله‌های فولادی با قطر نامی 65 میلیمتر و بزرگتر ازآن باید از نوع جوشی و فلنجی باشد. استفاده از جوشکاری برای مرمت پیچ و مهره مجاز نیست.
نوع و جنس واشر آب‌بندی باید به نحوی انتخاب شود تا بدون آسیب دیدگی در مقابل بار ناشی از بستن و محکم کردن فلنج‌ها و فشار آزمایش سیستم با آب مقاوم باشد.
آویز
مراحل نصب پایه دیوار كوب
آویز وسیله‌ای است برای آویختن لوله از یک نقطه ثابت و نگاه داشتن آن در تراز معین که به لوله امکان می‌دهد تا به اندازه محدود در امتداد محور یا طرفین حرکت کند. در آویز معمولاً وزن لوله و دیگر اجزای متصل به آن، در نقطه‌ای بالاتر از لوله، به اجزای ساختمان منتقل می‌شود.
نکات اجرايی در مورد نصب تکیه‌گاه‌ها و آويزها
بست و تکیه‌گاه و آویز در لوله‌کشی‌های تأسیسات گرمایی که به‌طور عمده برای جلوگیری از ایجاد تنش بیش از حد در لوله یا اجزای متصل به آن مانند فیتینگ‌ها و شیرآلات نصب می‌شود.
انتخاب بست و تکیه‌گاه باید متناسب با عناصر ساختمانی و لوله‌کشیهایی که در مجاورت لوله‌کشی مورد نظر قرار دارند انجام گیرد.
انتخاب مصالح بست، تکیه‌گاه و آویز لوله‌ها باید با در نظر گرفتن بیشترین نیروی وارد به اجزای مختلف آن و تنش مجاز مصالح در دمای موردنظر، انجام گیرد.
جنس اجزای بست و تکیه‌گاه که در تماس مستقیم با لوله هستند باید از همان جنس لوله و یا سازگار با آن باشد، در غیر این صورت باید از یک لایی محافظ به منظور حفاظت لوله در برابر خوردگی الکترولیتی استفاده شود.
اجزای بست و تکیه‌گاه که در معرض خوردگی و تجزیه شیمیایی هستند، باید با پوششهای مناسب محافظت شوند.
عناصر سازهای ساختمان که بست، تکیه‌گاه و آویز لوله به آنها متصل می‌شود، باید قادر به تحمل کلیه نیروهای وارده باشد.
نکات اجرایی در مورد لوله کشی موتورخانه 
نکاتی که به هنگام اتصال لوله به دستگاه باید رعایت شود.
انبساط‌گیر و ارتعاشگیر
به‌دلیل انبساط و انقباض طول لوله، ناشی از عبور سیال گرم و عوامل محیطی ضرورت دارد که برای طول‌های زیاد از وسایلی به‌نام انبساط‌گیر استفاده شود این وسایل ممکن است به شکل‌های ساده پا و لوپ انبساطی و یا به شکل یک لوله قابل ارتجاع باشد.
یکی از موضوعات دیگری که در اتصال لوله‌ها به دستگاه باید مد نظر قرار گیرد ارتعاشگیر می‌باشد. تا ارتعاش دستگاه‌های گردنده مانند پمپ به لوله منتقل نشده و باعث شکست آن نشود.
انواع ارتعاشگیرها
انواع ارتعاشگیر لاستیکی
با توجه به‌نوع سیال و فشار کار ارتعاشگیرها به انواع زیر دسته‌بندی ميشوند:
- با نشانه زرد برای نصب در سیستم‌های تهویه مطبوع
- با نشانه آبی برای نصب در سیستم‌های فشار قوی
- با نشانه سبز برای نصب در سیستم‌های حاوی اسید، باز و سایر مواد خورنده
- با نشانه قرمز برای نصب در سیستم‌های حرارتی با تحمل گرمای بالا
- با نشانه سفید برای نصب در سیستم‌های آشامیدنی و بهداشتی
- با نشانه قهوه‌ای برای نصب در سیستم‌های حاوی نفت و مشتقات آن
- با نشانه خاکستری برای نصب در سیستم‌های هوای فشرده
شیب‌بندی
لوله‌کشی باید تا حد ممکن مستقیم و با شیب مناسب انجام گیرد. شیب لوله‌های افقی به سمت نقاط تخلیه می‌باشد.
شیب لوله‌های افقی تخلیه آب دستگاه‌ها و لوله‌کشی آب گرمکننده از نقطه ورود به لوله تخلیه تا نقاط دفع، باید دست کم یک دهم باشد.
لوله تخلیه آب دستگاه‌ها و لوله‌کشی به هر دریافت کننده (کف شوی و غیره) باید با فاصله هوایی به شبکه لوله‌کشی فاضلاب ساختمان هدایت شود.
اتصال لوله تخلیه آب به لوله اصلی توزیع آب گرم کننده، یا به دستگاه‌های مصرف کننده باید از زیر و با زاویه 90 درجه صورت گیرد. درصورتی که فضای کار امکان اجرای زاویه 90 درجه را ندهد میتوان اتصال را با زاویه 45 درجه اجرا کرد.
هواگیری
در بالاترین نقاط لوله‌کشی آب گرم کننده و نیز در بالاترین نقاط دستگاه‌های مصرف کننده، (رادیاتور، کویل‌ها، مبدل‌ها، کلکتورها و غیره) و هر جای دیگری در سیستم که ممکن است هوا جمع شود باید شیر هواگیری خودکار یا دستی پیشبینی شود.
بین شیر هواگیری خودکار و نقطه اتصال به سیستم لوله‌کشی باید یک شیر کشویی و یک اتصال باز شو (مهره ماسوره) برای شرایط کار سیستم نصب شود. این شیر کشویی جز در مواقع تنظیم و تعمیر و یا تعویض شیر هواگیری خودکار، باید همیشه در حالت باز باقی بماند.
قطر نامی شیر هواگیری دستی باید 15 میلیمتر باشد. شیر هواگیری دستی باید در ارتفاع 1/5 متر از کف تمام شده نصب شود و دهانه تخلیه هوای آن باید با لوله تخلیه هوا تا فاصله 50 سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده ادامه یابد.
تخلیه آب
لوله کشی موتورخانه
ابتدا با استفاده از دستورالعمل نسبت به اجرای لوله کشی موتورخانه اقدام نمایید.
مراحل انجام كار
با توجه به ابعاد موتورخانه موجود و دستگاه‌ها و در ورودی موتورخانه و دودکش و رایزرها، طرحي از لوله‌کشی موتورخانه بین دستگاه‌هاي مورد نظر در پلان استقرار با رعایت فاصله بین تکیه‌گاه‌ها، فاصله بین لوله‌ها با در نظر گرفتن قطر عایق و فاصله‌های دسترسی و سایر عوامل بر روی یک کاغذ ترسیم نموده و به روش زیر کار را شروع کنید.
- دیگ به همراه پمپ خطی و کلکتورهای رفت و برگشت را که در کار عملی شماره 1و 2 انجام شده است، جهت ادامه کار مورد بررسی قرار دهید.
- مخزن دو جداره و مخزن انبساط باز را روی پایه‌هایی که قبلا آماده نموده‌اید، مستقر نمایید.
- لوله‌کشی رفت و برگشت مخزن انبساط باز و مخزن دو جداره را مطابق نقشه کار اجرا نمایید.
- لوله‌کشی آب سرد ورودی به موتورخانه را مطابق نقشه کار اجرا نمایید.
- لوله‌کشی رفت آبگرم مصرفی از مخزن دو جداره را تا نقطه خروجی موتورخانه به لوله‌کشی ساختمان اتصال دهید.
- لوله برگشت آبگرم مصرفی را به همراه پمپ سیرکولاتور برگشتی، اتصالات و شیرآلات مربوطه را به مخزن دو جداره متصل نمایید.
- محل‌هایی از لوله‌کشی را که نیاز به شیر هواگیری و یا تخلیه دارند را اجرا نمایید.
- تجهیزات کنترلی و نشان دهنده‌های دما و فشار را در محل خود مطابق نقشه اجرا نمایید.
- تکیه‌گاه‌ها، ساپورت‌ها و بست‌های آویز را مطابق دستورالعمل انجام دهید.
- لوله‌کشی موتورخانه اجرا شده را با آب و تحت فشار 1/5 برابر فشار کار سیستم تست نموده.
- در حین کار نکات ایمنی فردی و محیطی را رعایت نمایید.
- دقت کنید قبل از اجرای لوله‌کشی، تجهیزات موتورخانه بهصورت تراز نصب شده باشند.
