تعمیر مخزن کویلی

تجهیزات تولید آب گرم مصرفی دستگاه های مکانیکی با کاربری و ظرفیت مشخص و با مصرف هر نوع انرژی (برق، سوخت جامد، مایع، گاز و انرژی خورشیدی) هستند. در این مقاله از دانشنامه تاسیس پلاس سعی میشود که کاربر پس از نصب این تجهیزات اعم از مخزن کویلی و مخزن گالوانیزه و … به شایستگی نحوه راه اندازی و تعمیر آنها دست یابد. همچنین با اصول ترسیم و لوله کشی رایزر دیاگرام سیستم های گرمایشی در ساختمان و نکات فنی آن با توجه به دستورالعمل طراح آشنا شود.همچنین برای مطالعه قسمت دوم می توانید به این صفحه مراجعه کنید.

نام وسیله	شرح	شکل ظاهری
مخزن	ضخامت ورق فولادی بهكار رفته در مخزن برحسب فشار كاری دستگاه، دمای كاری و ضريب خورندگی آب محاسبه میشود. از مخازن كويلی در دو نوع افقی و ايستاده .برحسب شرايط محل نصب استفاده میشود
پايه	در مخازن كويلی افقی، پايه به صورت شاسی  و زيرسری مانند مخازن دوجداره ساخته میشود و در مخازن كويلی ايستاده پايه ها به .مخزن متصل است
جداكننده	يک عدسی چدنی است كه مسير لولههای كويل رفت و برگشت را با يک ديواره و لاستيک آببندی از يکديگر جدا میسازد.
كويل	كويلها به صورت Uشکل يا حلقوی ساخته میشوند كه روی يک صفحه سوراخدار جوش داده شده است و توسط صفحات فلزی فاصله لوله ها از يکديگر ثابت نگه داشته میشود.

برابر مقررات ملي ساختمان ايران حداقل حجم آب گرم مصرفي براي هر واحد بايد برابر ارقام جدول زیر باشد.

عیب یابی

پس از بهره برداری از مخزن كويلی، جدولی از روند چگونگی كار مخزن كويلی تهيه می شود كه به اين جدول چک ليست گفته می شود. با توجه به نوع كاربری مخزن كويلی اين چک ليست در بازه های زمانی يک روزه يا هفتگی يا ماهيانه تهيه می گردد. در اين صورت می توان برنامه ريزی كرده و عيب را برطرف كرد.

رسوب زدایي

رسوبزدايی در مخازن كويلي با دو روش فيزيکي و شيميايي انجام ميشود:

رسوب زدایي داخل لوله هاي کویل

ـ با توجه به دستوركار زير عمليات رسوبزدايی را انجام دهيد.

دستورکار: 1.وسايل و ابزار كار را از انبار تحويل بگيريد. 2.به لباس كار و وسايل ايمنی تجهيز شويد. 3.دستگاه اسيدشويی را از اسيد ديسکيلير پر كنيد. 4.دستگاه اسيدشويی را توسط شيلنگهای رابط به بوشنهای ورودی و خروجی كويل متصل كنيد. 5.دستگاه اسيدشويی را برای مدت كوتاهی راهاندازی كرده و اتصالات آن را از لحاظ نشتی اسيد چک كنيد. 6.هر چند دقيقه يک بار اتصالات را از كويل جدا كرده و ميزان رسوبزدايی را كنترل كنيد.

7.پس از اتمام رسوبزدايی كويل، سطح داخلی لوله ها را با آب شستوشو دهيد

نکات ایمنی کار با اسیدها:
1.وسایل مناسب و کافي براي شستوشو موجود باشد تا چنانچه اگر بدن یا لباس افراد به اینگونه
مایعات آلوده شد فوراً شستوشو داده شود.
2.مقدار کافي داروي شستوشوی چشم باید همیشه در محل مناسب و با برچسب مشخص موجودباشد.
3.اگر خطر پخش شدن و ترشحات اسید در میان باشد باید لباسهاي ضد اسید، عینک، کلاه ضد
اسید، پوتین، دستکش لاستیکي فراهم باشد.
4.هنگام نقل و انتقال ظروف اسید قبل از حمل اینگونه ظروف بایستي سرپوش ظرف را کمي شل
کرد و پس از تخلیه فشار آن در آن را محکم بست.
5.کار با اسیدها و بازها باید زیر هود انجام گیرد. 
 

رسوبزدایي خارج لوله هاي کویل

ـ با توجه به دستورکار زیر عملیات رسوبزدایی را انجام دهید.

دستورکار: 1.وسایل و ابزار کار را از انبار تحویل بگیرید. ّ 2.به لباس کار و وسایل ایمنی مجهز شوید. 3.یک تشتک پلیمری به ابعاد قطر و طول کویل انتخاب کنید. نکته: ترجیحاً از تشتک افقی استفاده شود (برای جلوگیری از سقوط تشتک حاوی اسید) 4.کویل را به صورت افقی داخل تشتک قرار دهید. 5.به آرامی اسید دیسکلر را داخل تشتک ریخته تا کویل درون اسید غوطهور شود. 6.هرچند دقیقه یکبار کویل را بهآرامی حرکت داده تا بتوانید روند رسوبزدایی را کنترل کنید.

7.پس از اتمام رسوبزدایی کویل، سطح خارجی لوله ها را با آب از اسید باقیمانده پاک کنید.

نکات ایمنی کار با اسیدها:

1. وسايل مناسب و كافي براي شستوشو موجود باشد تا اگر بدن يا لباس افراد به اينگونه مايعات آلوده شد فوراً شستوشو داده شود.
2. مقدار كافي داروي شستوشوی چشم بايد هميشه در محل مناسب و با برچسب مشخص موجود باشد.
3. اگر خطر پخششدن و ترشحات اسيدی در ميان باشد بايد لباسهاي عايق اسيد، عينک، كلاه عايق اسيد، پوتين، دستکش لاستيکي فراهم باشد.
4. هنگام نقل و انتقال ظروف اسيدی قبل از حمل اينگونه ظروف بايستي سرپوش ظرف را كمي شل كرد و پس از تخليه فشار آن در آن را محکم بست.
5. كار با اسيدها و بازها بايد زير هود انجام گيرد.

تعمیر لوله هاي کویل

درصورتیكه يکی دوتا از لوله ها سوراخ شده باشند میتوان با جوشكاری درپوش يا نصب چوب پنبه در مسير ورود و خروج همان لوله از نشتی جلوگيری كرد. ـ با توجه به دستوركار زير تعمير لوله هاي كويل را انجام دهيد.

دستورکار:

1.وسايل و ابزار كار را از انبار تحويل بگيريد.

2.به لباس كار و وسايل ايمنی مجهز شويد.

3.كويل آسيبديده را از داخل مخزن خارج كنيد.

4.قسمت های آسیب دیده کویل (سوراخ شده) را شناسایی کنید.

5.لوله ورودی و خروجی را علامتگذاری کنید.

6.هر دو مسیر ورود و خروج لولۀ آسیبدیده را مسدود کنید.

7.درصورتیکه صفحۀ تقسیم کننده لولههای کویل قابلیت جوشکاری را داشته باشد به وسیلۀ گپ های پولکی شکل و عملیات جوشکاری آب بندی مسیرهای آسیب دیده را مسدود نمایید.

8.اگر صفحۀ تقسیم کننده لوله های کویل قابلیت جوشکاری را نداشت میتوان مسیرهای آسیب دیده را توسط چوب پنبه و به کمک چکشهای لاستیکی مسدود نمود.

9.پس از انجام مراحل تعمیر، کویل را درون مخزن قرار داده و از کویل مطابق دستور کار تست مخزن کویلی، تست نشتی کویل بگیرید.

نکات ایمنی:

 ـ در حین کار از دستکش و کفش ایمنی استفاده کنید.
ـ ابزار کار خود را در محیط کارگاه رها نکنید.
ـ بعد از استفاده از ابزار، آن را تمیز کنید.
ـ از ماسک و لوازم مناسب جوشکاری استفاده کنید. 

تعویض لوله هاي کویل

درصورتیكه دسته ای از لوله ها سوراخ شده باشند میتوان با تعويض لوله های آسيب ديده و جايگزينی لوله های جديد كويل را احيا كرد. ـ با توجه به دستوركار زير تعويض لوله هاي كويل را انجام دهيد.

دستورکار: 1.وسايل و ابزار كار را از انبار تحويل بگيريد. 2.به لباس كار و وسايل ايمنی تجهيز شويد. 3.كويل آسيبديده را از داخل مخزن خارج كنيد. 4.قسمتهای آسيبديده كويل (سوراخشده) را شناسايی كنيد. 5.بر روی قسمت ورودی و خروجی لوله علامتگذاری كنيد. 6.با راهنمايی هنرآموز خود نحوه اتصال لولهها به صفحه تقسيمكننده لولههای كويل را بررسی كنيد.

نکته: نحوه اتصال در كويل های مسی * پرچ و جوش مقاومتی * لحيم كاری (جوش برنج يا )... 

و در كويلهای فولادی * جوش مقاومتی * جوش برق میباشد.

7.لوله آسيب ديده را از صفحه تقسيم كننده جدا كنيد. 8.لوله جديد را جايگزين نماييد. 9.لوله جديد را  مطابق اتصال اوليه يا روش اتصال جايگزينی متصل نماييد. 10.پس از انجام مراحل تعويض لوله كويل، كويل را درون مخزن قرار داده و از كويل مطابق دستور كار تست مخزن كويلی، تست نشتی كويل بگيريد.

رسوب زدایی مخزن گالوانیزه

ـ با توجه به دستورکار رسوب زدایی مخزن گالوانیزۀ مخزن کویلی را انجام دهید.

دستور کار:

وسایل و ابزار کار را از انبار تحویل بگیرید.ّ

به لباس کار و وسایل ایمنی مجهز شوید.

1. برای جلوگیری از آسیبدیدن کویل، کویل را از داخل مخزن خارج کنید.
2. دریچه بازدید (منهول) را بازکنید.
3. رسوبات تهنشینشده در قسمت عدسی پایین مخزن را به وسیله یک کاردک خارج کنید.
4. درصورتیکه جداره های داخلی مخزن رسوب گرفته اند با کمک فرچه سیمی برای جداکردن آنها از ديواره ها تلاش كنيد.
5. درصورتیكه رسوبات به ديواره سفت شده باشد، از روش رسوبزدايی شيميايی استفاده كنيد.
6. با راهنمايی هنرآموز خود ديوارههای داخلی مخزن را به اسيد ديسکلر آغشته نماييد.
7. عمليات قبلی را در چند نوبت و با فاصله زمانی تکرار كنيد.
8. سپس با رعايت نکات ايمنی كار با اسيدها با فرچه سيمی رسوبات حلشده در اسيد را پاک كنيد.
9. جداره داخلی را بوسيله آب از اسيد پاک كنيد.
10. سطوح داخلی را بهطور كامل خشک كنيد. نکته: اگر حتی كمترين ميزان رطوبتی وجود داشته باشد رنگ اپوكسی به فلز نمیچسبد.
11. پس از اطمينان از خشکشدن كامل، جداره داخلی را با دو دست رنگ اپوكسی بپوشانيد.
12. پس از اتمام اپوكسیكردن و خشکشدن كامل آن میتوانيد متعلقات مخزن را در موقعيت خودبسته و مخزن را آبگيری نماييد. درصورت امکان به جای اپوكسی میتوان با گالوانيزه گرم مخزن را مجدد گالوانيک كرد.

تعمیر یا تعویض مخزن گالوانیزۀ مخزن کویلی

دستور کار:

1. وسایل و ابزار کار را از انبار تحویل بگیرید..
2. به لباس کار و وسایل ایمنی مجهز شوید.
3. برای جلوگیری از آسیبدیدن کویل، کویل را از داخل مخزن خارج کنید.
4. معمولاً محلهای نشتی بهصورت زنگ آب بر روی بدنه مشخص هستند آنها را علامتگذاری کنید.
5. به کمک هنرآموز خود با ضربات کوچک چکش فلزی شدت خوردگی را در محلهای پوسیدگی بررسی کنید.
6. اگر نشتی یکی یا دو تا بود محل نشتی را بهوسیله سوهان گرد و نیمگرد و ورقهای سنباده از  پوسیدگی و زنگ ً زدگی کاملا پاک کنید.  
7. با ابعاد 4برابر قطر نشتی يک تکه ورق فلزی 2ميلیمتر بهصورت چهار گوش يا دايرهایشکل تهيه كنيد.
8. ورق را در محل نشتی با چهار خال جوش ثابت كنيد.
9. ورق را به طور كامل جوش آببندی دهيد.
10. سربارههای جوش را از محل جوشكاری پاک كنيد.
11. محل و اطراف محل جوشكاری را از داخل مخزن با دو دست رنگ اپوكسی و از بيرون با رنگهای روغنی بپوشانيد. درصورتیکه تعداد نشتیها زیاد باشد باید مخزن تعویض گردد.
12. اتصالات و شيرآلات و نشاندهندهها و كنترلكنندهها و كويل گرمايی را از مخزن پوسيده باز كنيد.
13. هركدام از قطعات بازشده را با راهنمايی هنرآموز خود سرويس و آزمايش نموده و درصورت سالم بودن بر روی مخزن جديد ببنديد.
14. مخزن جديد را مطابق دستور كار نصب مخزن كويلی در محل خود قرار دهيد.

استقرار مخزن کویلی روی فونداسیون (پایه بتنی)

ـ به كمک هم گروهي هاي خود يک مخزن كويلی را بر روي فونداسيون آماده در كارگاه مستقر كنيد.

دستور کار: 1.وسايل و ابزار كار را از انبار تحويل بگيريد. 2.به لباس كار و وسايل ايمنی تجهيز شويد. 3.با توجه به ابعاد مخزن كويلی نقشه پلان استقرار تأييدشده توسط هنرآموز ابعاد فاصله گذاری مجاز و ايمنی موجود را بررسی نماييد. 4.توسط تيفور و تسمهها و قلابهای مناسب از دو محل آويز جوشدادهشده بر روی مخزن كويلی آن را تا محل فونداسيون حمل كنيد. 5.مخزن كويلی را بر روی فونداسيون قرار داده و جهت كويل و دريچه بازديد (هندهول) را در مسير در دسترس قرار دهيد. 6.در صورت نياز، پايه های مخزن كويلی را بر روی صفحه های (پليت های)از قبل اجرا شده در فونداسيون قرار دهيد و با رول بولت پايه های سختی گير را بر روی صفحه يا پايه بتنی محکم كنيد.

لوله کشی ارتباطی مخزن کویلی

 نکته: در موقع لوله كشی مخزن آبگرم كويلی بايد توجه شود كه كليه لوله ها به جز شير اطمينان به وسيله مهره ماسوره به مخزن متصل میگردند. 

لوله کشی مخزن کویلی

ـ برروي يک سيستم موتورخانه حرارت مركزی، مخزن كويلی را به ديگ آب گرم و مدار آب گرم بهداشتی برابر نقشه كار زير لوله كشی نماييد. ـ با توجه به محل استقرار مخزن در كارگاه تجهيزات مورد نياز را در جدول زير وارد و به هنرآموز ارائه نماييد.

تست و راه اندازی مخزن کویلی

ـ پس از اتمام مراحل لوله كشي كليه خطوط لوله كشي و مخزن دوجداره را برابر دستور كار زير تست نماييد. ـ با توجه به نقشه كاركارگاه، خود تجهيزات مورد نياز را در جدول زير وارد و به هنرآموز ارائه دهيد.

دستورکار: 1.وسايل و ابزار كار را از انبار تحويل بگيريد. 2.به لباس كار و وسايل ايمنی مجهز شويد. 3.چک ليست، مورد نياز را تهيه كنيد.

مرحله اول: کنترل نهایی 3.چک ليست كنترل نهايی را تکميل نماييد 4.درصورت عدم انطباق شرايط مخزن كويلی با موارد چک ليست موضوع را ثبت كرده و با هماهنگی هنرآموز خود مورد را بررسی نماييد. 5.درصورت انطباق شرايط مخزن كويلی با موارد چکليست میتوانيد مخزن كويلی را تست نماييد. مرحله دوم: تست و راه اندازی 6.شيرفلکۀ ورودی آب سرد شهری به مخزن كويلی را باز كنيد تا مطمئن شويد كه پر شده است. 7.شير فلکه های رفت و برگشت كويل آب گرم را از روی كلکتور به ترتيب باز كنيد تا كويل آبگيری شود.

نکته: از آبگيری كامل سيستم موتورخانه توسط مخزن انبساط اطمينان حاصل كنيد.

8.از محل پيشبينی شده بر روی لوله رفت (آب گرم از ديگ) هواگيری نماييد. 9.در زمان شروع پركردن سيستم از آب، حتماً يک يا چند نفر از هنرجويان به آن كار نظارت مستمر داشته باشند تا اگر دستگاه و يا لولهها و وصلكنندهها نشتی داشته باشند، بلافاصله آب سرد ورودی قطع شود و محل مورد ايراد تخليه و ترميم گردد و پس از آن، با تغذيۀ سيستم از آب، كار ادامه يابد.